Mô tả sáng kiến Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh Lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Nội dung tài liệu: Mô tả sáng kiến Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh Lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018

1. ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỒ SƠN TRƯỜNG TIỂU HỌC HỢP ĐỨC BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN “Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018” Tác giả: PHẠM THỊ BẠCH TUYẾT Trình độ chuyện môn: ĐẠI HỌC Chức vụ: GIÁO VIÊN Nơi công tác: TRƯỜNG TIỂU HỌC HỢP ĐỨC Hải Phòng, ngày 24 tháng 2 năm 2025
2. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ XÉT, CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Năm học: 2024 - 2025 Kính gửi: - Hội đồng khoa học quận Đồ Sơn; - Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Đồ Sơn; - Trường Tiểu học Hợp Đức. Họ và tên: Phạm Thị Bạch Tuyết Ngày / tháng / năm sinh: 10/10/1981 Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Hợp Đức. Điện thoại: 0385 730 779 Là tác giả đề nghị công nhận sáng kiến: Tên sáng kiến: “Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018”. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong quá trình giảng dạy môn Đạo đức đối với học sinh lớp 1 trong trường Tiểu học (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống). 1. Đồng tác giả ( Không có): 2. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường Tiểu học Hợp Đức Địa chỉ: Số 5 - Tổ dân phố Bình Minh - Hợp Đức - Đồ Sơn - Hải Phòng I. Mô tả giải pháp đã biết Trong hệ thống giáo dục quốc dân, Tiểu học là bậc học nền móng. Các môn học ở tiểu học nói chung và môn Đạo đức nói riêng góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Có nhiều tác giả đã viết về gây hứng thú cho học sinh khi học môn Đạo đức nhưng hiệu quả chưa cao. Trong thực tế giảng dạy môn Đạo đức và qua dự giờ thăm lớp học hỏi các đồng nghiệp theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 tôi nhận thấy: * Ưu điểm - Các giáo viên đã bước đầu tiếp cận với chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đi đúng tiến trình của môn học. - Giáo viên chủ động đổi mới phương pháp, hình thức dạy học làm cho tiết học sôi nổi, hiệu quả. - Giáo viên cung cấp cho học sinh những hành vi đạo đức chuẩn mực. - Sử dụng học liệu điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin khá hiệu quả.
3. - Học sinh được tham gia các hoạt động học tập, xử lí tình huống Đạo đức vận dụng các kiến thức vào thực tế cuộc sống. * Hạn chế - Các tiết học diễn ra theo khuôn mẫu, không tự nhiên. - Một số giáo viên chưa quan tâm đến tổ chức các hoạt động trong môn Đạo đức để học sinh có cơ hội tham gia, bày tỏ ý kiến, chia sẻ, trải nghiệm xử lí các tình huống thực tế. - Một số giáo viên chưa linh hoạt, sáng tạo giúp học sinh hứng thú trong các hoạt động trong môn Đạo đức. - Một số học sinh còn e dè, chưa mạnh dạn khi chia sẻ, hợp tác nhóm chưa hiệu quả,..do đó chưa tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học. II. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến II.1. Nội dung giải pháp Giải pháp 1. Tạo hứng thú cho học sinh trong hoạt động khởi động Giải pháp 2. Đổi mới phương pháp, hình thức dạy học giúp học sinh có hứng thú, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động học tập Giải pháp 3. Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy Giải pháp 4. Động viên, khích lệ, khen thưởng học sinh II.2. Tính mới, tính sáng tạo 2.1. Tính mới. - Sáng kiến có nhiều giải pháp giúp giáo viên linh hoạt áp dụng, thực hiện phù hợp với từng dạng bài. - Sáng kiến hướng đến phương pháp học tập chủ động và tích cực. Thay vì chỉ tập trung vào việc giảng dạy lý thuyết suông, biện pháp này khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động học tập chủ động như trò chơi, thảo luận nhóm, và giải quyết tình huống thực tế. Việc học sinh trực tiếp tham gia vào quá trình học giúp các em chủ động tiếp thu bài học một cách tự nhiên và sinh động, tự tin tham gia vào các tiết học, có cơ hội được bộc lộ khả năng, trình bày ý kiến, biết tự đánh giá, học hỏi lẫn nhau. Ngay từ đầu tạo hứng thú cho học sinh, giúp học sinh nắm được kiến thức các bài Đạo đức nhanh, hiệu quả, không khí học tập trong lớp thoải mái, tự nhiên học mà chơi, chơi mà học. - Giáo viên đã luôn tạo hoạt động học tập phong phú, biết lựa chọn và sử dụng linh hoạt các giải pháp, hình thức dạy học có hiệu quả như tích hợp môn Đạo đức với các môn học khác như môn Tiếng Việt, Toán, Mỹ thuật, Âm nhạc, , tích hợp sử dụng các trò chơi, câu chuyện những kiến thức gần gũi, thực tế, xây dựng các tình huống học tập gắn liền với cuộc sống hàng ngày của học sinh lớp 1, dễ học dễ nhớ để học sinh được khám phá trải nghiệm, từ đó
4. giúp các em thấy được tính thực tiễn và ý nghĩa của bài học đạo đức. Điều này làm tăng sự hấp dẫn và tính liên kết giữa kiến thức và thực tiễn, khuyến khích học sinh suy nghĩ và áp dụng vào hành vi thực tế, qua đó phát triển tư duy ngôn ngữ cho học sinh. 2.2. Tính sáng tạo - Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực khuyến khích tư duy của các em phát triển. Với các hoạt động học tập phong phú, khơi gợi cho học sinh trí tò mò, thích khám phá, tìm hiểu những kiến thức hay, những điều mới lạ thực hiện tốt Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Trên cơ sở đó, hình thành, phát triển những phẩm chất tốt cho học sinh như yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm và các năng lực chung, năng lực cốt lõi của công dân toàn cầu đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước. - Dựa vào tâm lí lứa tuổi của học sinh lớp 1 để thiết kế được các hoạt động vừa sức, phù hợp với mọi đối tượng học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác trong dạy học Đạo đức theo Chương trình GDPT 2018. - Giáo viên có thể ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt ứng dụng công nghệ AI trong rất nhiều bài học, phù hợp, hiệu quả, dễ sử dụng, tạo được hứng thú cho học sinh. Việc áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ AI vào dạy học, chẳng hạn như sử dụng video, phần mềm học tập, hoặc các ứng dụng AI giúp học sinh khám phá và học tập thông qua hình ảnh, âm thanh và các bài học trực quan, là một cách sáng tạo giúp tăng sự hứng thú và tương tác trong giờ học Đạo đức. Công nghệ không chỉ làm bài học thú vị mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng sử dụng công cụ hiện đại ngay từ khi còn nhỏ. - Thường xuyên thay đổi hình thức khen thưởng động viên học sinh để tránh sự nhàm chán và tạo sự hứng thú thi đua học tập ở học sinh. - Tạo niềm vui, hứng thú cho học sinh mỗi khi học sinh đến trường. Sáng kiến này cũng khuyến khích việc tạo ra một môi trường học tập mà học sinh cảm thấy thoải mái, tự do thể hiện ý tưởng và cảm xúc của mình về các giá trị đạo đức. Khi học sinh cảm thấy tự do sáng tạo, các em sẽ dễ dàng tiếp thu và thực hành tốt những bài học đạo đức trong cuộc sống hàng ngày. II.3. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến a. Hiệu quả kinh tế Các giải pháp trên không tốn nhiều kinh phí và thời gian, GV có thể giảng dạy hiệu quả trong các giờ học Đạo đức. Việc sử dụng các phương pháp sáng tạo như học qua trò chơi, tình huống thực tế, hoặc các hoạt động nghệ thuật không nhất thiết phải đòi hỏi nhiều tài liệu phức tạp hay chi phí cao. Giáo viên có thể tận dụng các tài liệu đơn giản, dễ
5. tìm kiếm trong môi trường xung quanh, hoặc áp dụng công nghệ thông qua các ứng dụng học tập miễn phí, giúp giảm thiểu chi phí. b. Hiệu quả về mặt xã hội Học sinh tự giác học tập, hứng thú học môn Đạo đức, học sinh có thể tự xử lí các tình huống đạo đức trong thực tế tốt hơn. Từ đó, giúp học sinh lớp 1 hình thành những giá trị đạo đức căn bản ngay từ khi còn nhỏ. Việc giáo dục đạo đức từ sớm giúp các em biết tôn trọng, yêu thương, chia sẻ và có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Điều này xây dựng, phát triển cho học sinh những năng lực và phẩm chất của những người công dân mới Xã hội chủ nghĩa có ý thức và hành vi đúng đắn, có đủ “Đức, trí, văn, thể, mĩ” đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước, góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng. c. Giá trị làm lợi khác Tạo hứng thú cho học sinh trong giờ Đạo đức sẽ giúp học sinh có niềm tin trong học tập, giúp các em không chỉ có hứng thú học tập mà còn yêu thích học môn Đạo đức nói riêng và các môn học khác nói chung. Sáng kiến này cũng khuyến khích sự linh hoạt trong việc thiết kế bài học và tổ chức lớp học. Giáo viên có thể dễ dàng điều chỉnh phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, tạo ra một lớp học đa dạng và luôn thay đổi, giúp học sinh không cảm thấy nhàm chán. II.4. Khả năng nhân rộng Với những biện pháp này, tôi thấy có thể áp dụng nhân rộng cho toàn bộ các lớp 1 trong các trường Tiểu học trên toàn Quận Đồ Sơn cũng như trên địa bàn Thành phố. Bởi vì: - Mỗi tiết học đều đảm bảo quy trình, các hoạt động trong tiết dạy được giáo viên xây dựng phong phú, thu hút học sinh tích cực tham gia. Tạo không khí học tập sôi nổi, tự nhiên không bị khuôn mẫu như các tiết học trước đây. - Học sinh chủ động, tự tin tham gia vào tiết học, có cơ hội được bộc lộ khả năng, trình bày ý kiến, biết tự đánh giá, nhận xét và sửa sai cho bản thân, cho bạn. Các em hào hứng, phấn khởi, vui vẻ khi tham gia các hoạt động học tập. Đặc biệt giáo viên chú trọng động viên khuyến khích để học sinh hăng hái học tập để đạt được thành tích cao. - Các biện pháp này đã được áp dụng ở lớp 1 tại trường Tiểu học Hợp Đức mang lại hiệu quả dạy học cao trong tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong môn Đạo đức.
6. II.5. Phạm vi ảnh hưởng Các biện pháp này đã được áp dụng ở lớp 1 tại trường Tiểu học Hợp Đức mang lại hiệu quả dạy học cao trong tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong môn Đạo đức. Tôi cam đoan toàn bộ sáng kiến này do tôi thực hiện nghiên cứu. Nếu có xảy ra tranh chấp tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. CƠ QUAN ĐƠN VỊ Hải Phòng, ngày 24 tháng 2 năm 2025 ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Người viết đơn Phạm Thị Bạch Tuyết
7. I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Sáng kiến: “Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Áp dụng trong quá trình giảng dạy môn Đạo đức đối với học sinh lớp 1 trong trường Tiểu học (Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống). 3. Tác giả: Họ và tên: Phạm Thị Bạch Tuyết Ngày / tháng / năm sinh: 10/10/1981 Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên - Trường Tiểu học Hợp Đức Điện thoại: 0385 730 779 Viết các nội dung cơ bản của sáng kiến, đóng góp 100% nội dung sáng kiến 4. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường Tiểu học Hợp Đức Địa chỉ: Số 5 - Tổ dân phố Bình Minh - Hợp Đức - Đồ Sơn - Hải Phòng II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT Năm học 2024 – 2025 là năm thứ năm thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018. Môn Đạo đức là môn học bắt buộc trong nhà trường tiểu học, giúp học sinh hình thành và phát triển cảm xúc tích cực, ý thức đúng đắn về những chuẩn mực hành vi đạo đức; cách cư xử, thói quen, nền nếp cơ bản, cần thiết trong học tập và sinh hoạt phù hợp với giá trị văn hóa, quy tắc của cộng đồng, quy định của pháp luật, quy luật của tự nhiên và xã hội phù hợp với lứa tuổi. Trong quá trình nghiên cứu, tìm hiểu, tôi thấy ở Việt Nam có nhiều tác giả đã viết về tạo hứng thú cho học sinh khi học môn Đạo đức như Tác giả Mai Thị Bình - trường Tiểu học Cát Linh - Đống Đa - Hà Nội với đề tài “ Gây hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ Đạo đức” năm 2003-2004. Tác giả đã chỉ ra lý luận, đề xuất các giải pháp cho công tác giáo dục đạo đức. Còn ở thành phố Hải Phòng nơi tôi đang sinh sống và làm việc, Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT quận Đồ Sơn đã quan tâm, tổ chức nhiều chuyên đề dạy học môn Đạo đức giúp tôi có cơ hội được học tập, trau dồi kinh nghiệm quý báu để làm tốt hơn công tác giảng dạy của mình. Tại đơn vị nơi tôi đang công tác, các thầy cô giáo cũng đã tích cực đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Đạo đức nhẹ nhàng, hiệu quả giúp học sinh tích cực, chủ động học tập nắm được kiến thức tốt hơn. Qua dự giờ thăm lớp ở các bạn đồng nghiệp trong trường, trong quận, trong Thành phố tôi thấy: * Ưu điểm - Các giáo viên đã bước đầu tiếp cận với chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đi đúng tiến trình của môn học.
8. - Giáo viên chủ động đổi mới phương pháp, hình thức dạy học làm cho tiết học sôi nổi, hiệu quả. - Giáo viên cung cấp cho học sinh những hành vi đạo đức chuẩn mực. - Sử dụng học liệu điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin khá hiệu quả. - Học sinh được tham gia các hoạt động học tập, xử lí tình huống đạo đức, vận dụng các kiến thức vào thực tế cuộc sống. * Hạn chế - Các tiết học diễn ra theo khuôn mẫu, không tự nhiên. - Một số giáo viên chưa quan tâm đến tổ chức các hoạt động trong môn Đạo đức để học sinh có cơ hội tham gia, bày tỏ ý kiến, chia sẻ, trải nghiệm xử lí các tình huống thực tế. - Một số giáo viên chưa linh hoạt, sáng tạo giúp học sinh hứng thú trong các hoạt động trong môn Đạo đức. - Một số học sinh còn e dè, chưa mạnh dạn khi chia sẻ trước lớp, chưa tự tin trình bày ý kiến trước đám đông, hợp tác nhóm chưa hiệu quả, do đó chưa tạo hứng thú cho học sinh trong giờ học. Hơn nữa, môn Đạo đức ở lớp 1 giúp học sinh hình thành những giá trị, đạo đức căn bản. Nếu giờ học hấp dẫn và sinh động, các em sẽ dễ dàng tiếp nhận và áp dụng vào cuộc sống. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến việc hình thành nhân cách và thái độ sống của các em. Học sinh lớp 1 thường chưa có khả năng tập trung lâu dài, vì vậy việc tạo ra hứng thú trong giờ học sẽ giúp các em duy trì sự chú ý và tham gia tích cực vào bài học. Khi học sinh hứng thú, việc tiếp thu kiến thức sẽ hiệu quả hơn. Học sinh lớp 1 có đặc điểm là thích chơi, khám phá, và học qua hoạt động. Việc áp dụng các phương pháp tạo hứng thú như trò chơi, các hoạt động thực tế, hay những câu chuyện hấp dẫn sẽ giúp các em học mà không cảm thấy nhàm chán. Việc tạo ra các hoạt động thú vị trong giờ học sẽ khuyến khích sự tương tác, trao đổi giữa học sinh và giáo viên, giúp tạo môi trường học tập thân thiện và cởi mở, nơi học sinh có thể tự do thể hiện suy nghĩ, cảm xúc của mình. Vậy làm thế nào để các em khắc phục được hiện tượng trên? Đó là một câu hỏi mà tôi luôn trăn trở. Xuất phát từ những lí do trên tôi đã chọn: “Một số giải pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018” nhằm đưa ra những phương pháp giảng dạy lý thú để chuyển tải những kiến thức đổi mới tới các em học sinh một cách nhẹ nhàng, sinh động, logic, tạo hứng thú trong tiết học để tiết học đạt hiệu quả cao và giúp học sinh có cơ hội tham gia, bày tỏ ý kiến, chia sẻ, trải nghiệm xử lí các tình huống thực tế trong cuộc sống tốt hơn. Việc áp dụng những giải pháp này không chỉ giúp học sinh học tốt mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện trong những năm học tiếp theo.
9. III. NỘI DUNG GIẢI PHÁP ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN III.1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến * Giải pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh trong hoạt động khởi động Khởi động là thời điểm bắt đầu của mỗi tiết học, nó có ý nghĩa rất quan trọng trong việc kích thích sự chú ý, khơi gợi sự tò mò, thích khám phá của các em. Nếu ngay từ những giây phút đầu tiên giáo viên biết cách “truyền lửa” thì học sinh được tiếp thêm nguồn năng lượng mới, tạo hứng thú cho học sinh, khơi dậy niềm đam mê, bồi đắp cho các em yêu thích các hoạt động học tập trong môn học đó để các em cảm nhận được “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Thông qua một số hoạt động khởi động sinh động, hấp dẫn như múa hát, trò chơi,... có liên quan đến nội dung bài học, lôi cuốn học sinh vào tiết học, các em được khơi gợi, tiếp cận với các hành vi đạo đức nhẹ nhàng, hiệu quả, học sinh có hứng thú học tập hơn. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 3: "Quan tâm chăm sóc người thân trong gia đình" - Bài 7: " Quan tâm chăm sóc ông bà " trang 22, 23 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống Tôi cho học sinh khởi động tiết học bằng bài hát “ Cháu yêu bà”, sáng tác: Xuân Giao, sau đó yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi: + Bạn nhỏ là người cháu như thế nào? ( rất yêu bà) + Bạn đã làm gì để thể hiện tình yêu với bà của mình? ( nắm tay bà, vâng lời bà, ) + Còn các em sẽ làm gì để thể hiện tình cảm với ông bà cha mẹ? Dẫn dắt và giới thiệu bài mới. Với hình thức này, tôi đã dẫn dắt học sinh vào bài mới một cách nhẹ nhàng, phấn khởi, tạo không khí vui tươi giúp học sinh thích được khám phá, tham gia các hoạt động tiếp theo để lĩnh hội kiến thức mới. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 6 “ Tự giác làm việc của mình” – Bài 19: "Tự giác làm việc ở nhà" trang 46, 47 sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Tôi đã tổ chức trò chơi: “ Nhìn hành động, đoán việc làm” Luật chơi: một bạn lên bảng bốc thăm ghi việc cần làm ( chải tóc, quét nhà, gấp quần áo, nhặt rau,..) nhiệm vụ của bạn đó là dùng hành động mô tả lại việc cần làm còn các bạn dưới lớp có nhiệm vụ đoán xem hành động đó thể hiện việc làm nào. Bạn nào đoán đúng thì nhận một phần quà. Gọi học sinh tự làm quản trò tổ chức để các bạn trong lớp tham gia, không khí lớp học rất sôi nổi. Qua đó, tôi đã dẫn dắt học sinh học bài 19: "Tự giác làm việc ở nhà" giúp các em có tâm thế tốt khi học bài mới. Với hình thức khởi động phong phú đã giúp học sinh hào hứng hơn, hứng thú hơn trong các hoạt động học tập tiếp theo của giờ Đạo đức.
10. * Giải pháp 2: Đổi mới phương pháp, hình thức dạy học giúp học sinh có hứng thú, tích cực, chủ động tham gia các hoạt động học tập. Nhận thức của học sinh lớp 1 còn thiên về cảm tính vì vậy các nội dung giáo dục cần phải chuyển đến học sinh một cách nhẹ nhàng sinh động thông qua các hoạt động như: Đóng vai, trò chơi, thảo luận, phỏng vấn, Ngoài việc thiết kế các câu hỏi vừa sức với các đối tượng học sinh trong lớp để lấy được tư liệu từ cuộc sống thực tế của học sinh, giúp cho bài học thêm phong phú gần gũi sống động đối với các em chúng tôi không ngừng đổi mới phương pháp và hình thức dạy học để gây hứng thú cho học sinh trong môn Đạo đức nhằm nâng cao chất lượng dạy học. Bên cạnh các phương pháp dạy học truyền thống, tôi đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học để các em có cơ hội được hoạt động, được trải nghiệm, nắm kiến thức tốt hơn, hứng thú hơn trong mỗi giờ học Đạo đức. Tiêu biểu là các phương pháp sau: * Phương pháp thảo luận nhóm Thảo luận nhóm là quá trình bàn bạc, trao đổi giữa các thành viên trong nhóm về một vấn đề cụ thể, nhằm thu thập những ý kiến trên cơ sở tìm hiểu, đánh giá, phân tích và xử lý vấn đề đã đưa ra, học sinh là người chủ động phân tích vấn đề, chủ động đưa ra những lập luận, lý lẽ để bảo vệ quan điểm của mình. Đây là phương pháp mới mà hệ thống giáo dục ngày nay đang áp dụng rộng rãi và phổ biến. Các bạn trong nhóm sẽ giúp đỡ, hỗ trợ nhau, biết lắng nghe và biết cách tiếp thu ý kiến đóng góp của người khác, giúp học sinh chủ động và tích cực sáng tạo hơn trong học tập. Tôi đã vận dụng phương pháp này khi học sinh cùng thảo luận về một hành vi đạo đức, suy nghĩ để xử lí tình huống, học sinh tự phân công nhiệm vụ từng cá nhân trong nhóm, bàn và thống nhất cách xử lý các tình huống dưới sự chỉ đạo của nhóm trưởng. Tùy theo nội dung hoạt động trong bài thảo luận nhóm đôi, nhóm bốn, nhóm sáu,.. Ví dụ: * Chủ đề 7: "Thật thà" - Bài 22: "Nhặt được của rơi trả lại người đánh mất"/ trang 52, 53 Sau khi kể cho học sinh nghe câu chuyện: "Cậu bé thật thà", tôi yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 2 theo nội dung sau: + Mẹ của Lan cảm thấy như thế nào khi bị mất ví? + Việc làm của cậu bé đã mang lại điều gì? Học sinh trao đổi nhóm, trình bày trước lớp về một vấn đề cụ thể vừa được thảo luận. Từ đó rèn cho học sinh sự tự tin, mạnh dạn, biết bày tỏ ý kiến, biết đánh giá việc làm của người khác. Khi sử dụng phương pháp này chúng ta cần chú ý: - Đưa nội dung, thời gian thảo luận cụ thể rõ ràng.
11. - Khi phân nhóm chú ý: học sinh của các nhóm có trình độ tương đối đồng đều để học sinh trong nhóm hỗ trợ nhau, giúp đỡ nhau tránh tình trạng nhóm thì toàn học sinh khá giỏi, nhóm toàn học sinh tiếp thu chậm sẽ không đem lại hiệu quả cao trong giờ học. - Giáo viên chú ý bao quát lớp học, giúp đỡ HS kịp thời. Khi nghiệm thu kết quả thảo luận, giáo viên chú ý nội dung các nhóm chia sẻ ý kiến từ đó rút ra nội dung Đạo đức cần cung cấp cho học sinh. Với phương pháp này giúp học sinh hình thành và phát triển ở học sinh các phẩm chất và năng lực cá nhân như khả năng hợp tác, kĩ năng giao tiếp, chia sẻ, Học sinh sẽ tích cực hơn, hứng thú hơn, ghi nhớ các chuẩn mực hành vi đạo đức tốt hơn, vận dụng giải quyết, xử lí các tình huống đạo đức trong cuộc sống hàng ngày tốt hơn. * Phương pháp đóng vai Đây là phương pháp dạy học giúp học sinh rất hứng thú vì các em được trải nghiệm, được thực hành xử lý các tình huống đạo đức từ đó hình thành và khắc sâu cho các em chuẩn mực hành vi đạo đức. Khi thực hiện phương pháp này tôi đã tiến hành theo các bước sau: - Bước 1: Giáo viên nêu chủ đề, chia nhóm và giao tình huống, yêu cầu đóng vai cho từng nhóm. - Bước 2: Các nhóm thảo luận phân vai, chuẩn bị đóng vai. - Bước 3: Các nhóm lên đóng vai. Cả lớp theo dõi nhóm bạn xử lý tình huống - Bước 4: Lớp thảo luận, nhận xét về cách xử lý tình huống của các nhóm; ý nghĩa của các cách ứng xử. - Bước 5: GV kết luận, định hướng cho HS về cách ứng xử tích cực trong tình huống đã cho. Học sinh có thể chia sẻ các nội dung được thảo luận với các bạn trong nhóm, với nhóm khác, với cô giáo, giúp học sinh có cơ hội bày tỏ suy nghĩ, việc làm, cách xử lí tình huống của mình hay nhóm mình. Từ đó giúp học sinh có kĩ năng phản biện, giao tiếp, chủ động khi tham gia vào các hoạt động học tập. Qua các hoạt động đó học sinh sẽ nắm kiến thức tốt hơn, các hành vi đạo đức được khắc sâu hơn. Đây là một kỹ năng rất quan trọng giúp tôi nắm bắt và đánh giá được kết quả học tập của học sinh qua một quá trình dạy học đảm bảo mục tiêu “ Đưa cuộc sống vào bài học - Mang bài học ra cuộc sống”. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 6: “Tự giác làm việc của mình” – Bài 19: "Tự giác làm việc ở nhà" trang 46, 47 sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Ở phần Vận dụng, hoạt động Xử lí tình huống ( Em sẽ làm gì khi ở trong các tình huống sau), tôi yêu cầu học sinh trong lớp đóng vai để xử lí các tình huống trong tranh. Tôi yêu cầu nhóm trưởng phân vai các nhân vật có trong tình huống, bàn bạc, thống nhất cách xử lý tình huống.
12. Tình huống 1: Khi ở nhà, em đang giúp mẹ quét nhà thì nhìn thấy tờ tiền đánh rơi, các em sẽ làm gì? Tình huống 2: Em trên đường đi học em nhìn thấy 1 chiếc đồng hồ rất đẹp bị đánh rơi ở sân trường, em sẽ làm gì? Tình huống 3: Buổi chiều sau khi tan học, em chơi đá bóng ở công viên thì nhìn thấy một chiếc ba lô bị bỏ quên trên ghế ở công viên, em sẽ làm gì? Qua thực hành xử lý tình huống và chia sẻ với các bạn, thầy cô thì học sinh sẽ mạnh dạn, tự tin, tư duy phản biện tốt, học sinh rất hứng thú học tập. * Phương pháp phỏng vấn Đây là một phương pháp thu thập thông tin dựa trên cơ sở quá trình giao tiếp bằng lời nói có tính đến mục đích đặt ra. Trong cuộc phỏng vấn, người phỏng vấn nêu những câu hỏi theo một chương trình được định sẵn dựa trên nội dung, mục đích đặt ra. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 3:"Quan tâm chăm sóc người thân trong gia đình" - Bài 7: "Quan tâm chăm sóc ông bà" trang 22, 23 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống Ở hoạt động Tự liên hệ: “ Em đã làm gì để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc ông bà cha mẹ?” tôi đã tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Phóng viên nhí” Luật chơi: Bạn nào làm phóng viên phải biết đặt câu hỏi để phỏng vấn các bạn trong lớp về: Em đã làm gì để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc ông bà? Còn các học sinh khác có nhiệm vụ trả lời câu hỏi của bạn. Khi học sinh tham gia trò chơi này các em rất thích thú, hào hứng tham gia, nhiều em muốn làm Phóng viên để thể hiện tài năng của mình, lớp học sôi nổi. Đây là phương pháp không chỉ giúp các em có kĩ năng giao tiếp tốt, tự tin trước đám đông mà nó còn rèn cho học sinh sự tư duy sáng tạo, biết lựa chọn, sắp xếp các câu hỏi phù hợp theo nội dung đã đề ra. * Truyền cảm hứng cho học sinh từ sân khấu hóa lớp học Sân khấu hóa lớp học giúp các em nhập vai vào các nhân vật thể hiện lại hoạt động một cách cụ thể, sinh động. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 1: "Tự chăm sóc bản thân" - Bài 4: “ Em giữ trang phục gọn gàng, sạch sẽ”/ trang 12 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống. Ở phần Vận dụng, tôi đã tổ chức cho học sinh thi “Trình diễn thời trang”, tôi chia 4 tổ là 4 đội, mỗi đội tự đặt tên, mỗi đội tự lựa chọn các thành viên thi. Nội dung thi có 3 phần. + Phần 1: trình diễn trang phục đến trường. + Phần 2: thi năng khiếu ( hát, múa, ) + Phần 3: thi giải quyết một tình huống liên quan đến gọn gàng, sạch sẽ. Với hình thức này học sinh rất hào hứng tham gia, các em tích cực, chủ động và cố gắng thể hiện các nội dung thi theo yêu cầu một cách tốt nhất, bạn
13. nào cũng mong muốn được giải của cuộc thi. Qua cuộc thi đã giúp cho học sinh ghi nhớ kiến thức về gọn gàng, sạch sẽ được tốt hơn. * Phương pháp trò chơi Trò chơi là phương pháp phổ biến được tôi sử dụng trong giờ học vì hiệu quả mà nó mang lại cho mọi lứa tuổi kích thích hứng thú, nó phát huy tính tích cực, tự giác, tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác cao trong học tập cũng như trong cuộc sống của học sinh. Do đó, tôi luôn tạo cho học sinh môi trường “học mà chơi, chơi mà học” Ví dụ: Khi dạy chủ đề 3:"Quan tâm chăm sóc người thân trong gia đình" - Bài 7: " Quan tâm chăm sóc ông bà " trang 22, 23 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống Ở phần luyện tập phần a, thay bằng việc trả lời các câu hỏi theo nội dung từng tranh tôi đã thay bằng một trò chơi để học sinh bày tỏ ý kiến của mình trước việc làm của bạn nhỏ trong tranh bằng “ Mặt cười / Thẻ xanh – đồng tình, Mặt mếu / Thẻ đỏ - không đồng tình” với hình thức học tập thay đổi học sinh rất hào hứng, thích thú khi tham gia chơi và chắc chắn những hành vi đạo đức được ghi nhớ lâu hơn. Các trò chơi này có thể sử dụng trong các hoạt động của giờ học Đạo đức, với những hình thức chơi, luật chơi khác nhau tạo cho học sinh sự vui vẻ, hào hứng, thích thú trong tiết học. Như vậy, trò chơi học tập giúp cho các em có khả năng quan sát sát tốt, tinh thần đoàn kết, giao lưu trong tổ, lớp tạo tính chủ động, tự tin, mạnh dạn cho các em. Đây là hoạt động gây hứng thú đối với tất cả học sinh trong lớp, tôi sưu tầm các trò chơi và thay đổi cho phù hợp với yêu cầu đặt ra của mỗi bài học tạo nhiều điều bất ngờ, thú vị cho học sinh. * Tích hợp môn Đạo đức với các môn học khác Phương pháp này giúp học sinh phát triển toàn diện, không chỉ về kiến thức mà còn về nhân cách và các giá trị sống. Việc kết hợp các bài học Đạo đức vào các môn học khác sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về những bài học đạo đức trong thực tế và dễ dàng áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. + Tích hợp Đạo đức với môn Tiếng Việt: Trong các bài học Tiếng Việt, giáo viên có thể chọn những câu chuyện, bài đọc có tính giáo dục đạo đức, qua đó giúp học sinh hiểu và thảo luận về các giá trị như lòng nhân ái, sự trung thực, tôn trọng người khác. Sau mỗi câu chuyện, mỗi bài đọc đạo đức đó, giáo viên cho học sinh viết những bài học ý nghĩa được rút ra từ câu chuyện hoặc viết những cảm nhận của mình vào những cuốn sổ tay để các em hiểu sâu sắc về những bài học đạo đức. Ví dụ: Câu chuyện "Bánh chưng bánh dày" có thể giúp học sinh hiểu về lòng biết ơn tổ tiên và tình yêu đất nước. Học sinh cũng có thể học được cách chia sẻ và yêu thương qua các câu chuyện về tình bạn.
14. + Tích hợp Đạo đức với môn Toán: Trong môn Toán, giáo viên có thể sử dụng các tình huống trong thực tế để giúp học sinh hiểu về tính công bằng, sự chia sẻ và trách nhiệm. Các bài toán có thể liên quan đến các vấn đề đạo đức như phân phối tài nguyên, sự công bằng trong xã hội. Ví dụ: Bài toán chia đều số bánh cho các bạn trong lớp có thể giúp học sinh hiểu về sự công bằng và tôn trọng người khác. Thông qua các phép tính, học sinh học được giá trị của việc chia sẻ và hợp tác. + Tích hợp Đạo đức với môn Âm nhạc: Môn Âm nhạc có thể là công cụ tuyệt vời để dạy về sự đoàn kết và tình bạn qua các bài hát. Giáo viên có thể chọn những bài hát về tình bạn, tình cảm với ông bà, cha mẹ, lòng nhân ái và sự sẻ chia để học sinh vừa học hát vừa thấm nhuần các giá trị đạo đức. Ví dụ: Bài hát "Ngày đầu tiên đi học" có thể giúp học sinh hiểu về tình cảm gắn bó, lòng yêu mến thầy cô và sự tôn trọng đối với những người đã giúp đỡ mình trong suốt hành trình học tập. Bài hát “ Cháu yêu bà” thể hiện tình cảm đối với ông bà, người thân trong gia đình, giúp trẻ biết yêu thương, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ. + Tích hợp Đạo đức với môn Mỹ thuật: Môn Mỹ thuật có thể giúp học sinh phát triển khả năng sáng tạo và bày tỏ cảm xúc, cũng như truyền tải thông điệp đạo đức qua các tác phẩm. Giáo viên có thể yêu cầu học sinh vẽ tranh về các chủ đề đạo đức như tình bạn, gia đình, bảo vệ môi trường. Sau mỗi bài học đạo đức, các em có thể vẽ tranh để nêu cảm nhận của mình hoặc đưa ra những ý tưởng về giá trị đạo đức qua các bức tranh các em vẽ. Ví dụ: Vẽ tranh về cảnh tượng hòa bình, tình yêu thương gia đình, hay những hình ảnh về bảo vệ thiên nhiên sẽ giúp học sinh cảm nhận được tầm quan trọng của những giá trị này trong cuộc sống. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 4:"Thực hiện nội quy trường lớp" - Bài 14: "Giữ gìn vệ sinh trường lớp" trang 36, 37, Sách Kết nối tri thức với cuộc sống Sau bài học, tôi cho các em vẽ tranh về ngôi trường của em hoặc em hãy vẽ theo cảm nhận của mình sau khi học bài học này có thể vẽ về thầy cô, các bạn hoặc ngôi trường mơ ước,
15. Tích hợp môn Đạo đức với các môn học khác không chỉ giúp học sinh phát triển nhân cách mà còn giúp các em nhìn nhận và vận dụng các giá trị đạo đức trong cuộc sống một cách tự nhiên. Phương pháp này tạo ra môi trường học tập gần gũi, sinh động và thực tiễn, giúp học sinh yêu thích học tập và thực hành các giá trị đạo đức trong cuộc sống hàng ngày. * Giải pháp 3: Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy Công nghệ thông tin là một công cụ rất hữu ích cho việc dạy và học. Nó được xem như là một công cụ tiên tiến nhất, hiệu quả nhất cho việc đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng bài giảng của giáo viên và hỗ trợ tốt quá trình tư duy, lĩnh hội tri thức một cách có hệ thống của học sinh. Ngày nay khi khoa học công nghệ phát triển như vũ bão cùng với sự phát triển của công nghệ 4.0, đang tiến dần đến công nghệ 5.0, công tác chuyển đổi số trong giáo dục được thành phố Hải Phòng nói chung và quận Đồ Sơn nói riêng đang đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt công nghệ AI vào trong quản lý và trong công tác giảng dạy. Hiểu rõ điều đó, tôi luôn tích cực ứng dụng công nghệ vào các bài học Đạo đức, tôi vào Internet tích cực sưu tầm tài liệu, tư liệu, hình ảnh (Tranh, ảnh, băng hình, clip ) có liên quan đến các bài học để làm phương tiện dạy học hiệu quả. Đặc biệt, trong sách giáo khoa những câu chuyện Đạo đức chỉ có tranh minh họa nên tôi đã truy cập trang www.hoc.10.com sưu tầm các video thể hiện lại nội dung câu chuyện rất sinh động hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, các em rất thích thú khi tham gia, giờ học thêm sinh động, hấp dẫn gây hứng thú cho học sinh. Bắt nhịp với sự phát triển công nghệ mới hiện nay, tôi cũng đã ứng dụng công nghệ AI trong dạy học môn Đạo đức để mang lại nhiều lợi ích, giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và tạo ra một môi trường học tập sinh động, tương tác hơn. Sử dụng công nghệ AI, giúp tôi tùy chỉnh chương trình học cho từng học sinh dựa trên khả năng và nhu cầu cá nhân học sinh. Các công cụ học tập AI có thể theo dõi tiến độ và cung cấp tài liệu học phù hợp với từng học sinh, giúp các em hiểu rõ hơn về các giá trị đạo đức. AI có thể tạo ra các tình huống mô phỏng để học sinh rèn luyện và đưa ra các quyết định đạo đức. Những tình huống này có thể mô phỏng các tình huống trong cuộc sống, như chọn lựa giữa hành động đúng đắn và sai trái, giúp học sinh hiểu và áp dụng các giá trị đạo đức vào thực tiễn. Một trợ lý học tập AI có thể cung cấp phản hồi ngay lập tức cho học sinh về các câu hỏi đạo đức hoặc các bài tập thảo luận. Điều này không chỉ giúp học sinh học nhanh hơn mà còn giúp các em nhìn nhận các vấn đề đạo đức từ nhiều góc độ khác nhau. AI có thể phân tích dữ liệu học tập của học sinh, từ đó nhận diện các vấn đề trong việc tiếp thu các giá trị đạo đức, như nhận thức về lòng nhân ái, công bằng, và trách nhiệm. Giáo viên có thể dựa vào những phân tích này để cải thiện phương pháp giảng dạy và giải quyết những khó khăn của học sinh.
16. Tôi cũng sử dụng công nghệ AI thiết kế các bài kiểm tra đạo đức để đánh giá không chỉ kiến thức mà còn cả khả năng phân tích, phản biện và đưa ra quyết định của học sinh trong các tình huống đạo đức khác nhau. AI có thể đưa ra các câu hỏi mở hoặc bài tập thảo luận để kiểm tra khả năng tư duy phản biện và đạo đức của học sinh. AI có thể tổ chức các buổi thảo luận nhóm trực tuyến, nơi học sinh có thể tham gia vào các cuộc trò chuyện về các vấn đề đạo đức. AI có thể hỗ trợ điều hướng cuộc thảo luận, giúp học sinh mở rộng quan điểm và hiểu thêm về các giá trị đạo đức. AI có thể được tích hợp vào các ứng dụng học tập đa dạng, như game học tập, các nền tảng trực tuyến để học sinh có thể học về đạo đức một cách thú vị và dễ tiếp thu hơn. Ví dụ, các trò chơi mô phỏng đạo đức có thể giúp học sinh hiểu và thực hành những tình huống đạo đức trong môi trường an toàn và kiểm soát. Như vậy, qua công nghệ AI, tôi có thể tạo ra những cơ hội học tập mới, giúp học sinh không chỉ học về lý thuyết đạo đức mà còn rèn luyện các kỹ năng quan trọng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định đạo đức đúng đắn. Ví dụ: Bài 15: Gọn gàng, ngăn nắp / trang 38 – Chuyện của bạn Minh. Bài 16: Học tập và sinh hoạt đúng giờ/ trang 40 – Chuyện Rùa và Thỏ,
17. Ví dụ: Khi dạy chủ đề 3:"Quan tâm chăm sóc người thân trong gia đình" - Bài 7: " Quan tâm chăm sóc ông bà " trang 22, 23 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống Khi dạy phần b ở phần Luyện tập, thay việc phân công và lựa chọn các nhóm thể hiện tôi đã thiết kế “ Vòng quay may mắn”. Trên vòng quay may mắn có các ô, mỗi ô là một con vật ngộ nghĩnh như Mèo Tôm, chuột Jenly, Gấu trúc, ở mỗi ô đó ghi tên nhóm và tình huống thể hiện. Các em lựa chọn con vật rồi quay, vòng quay dừng ở ô nào mở ra có tình huống nào nhóm mấy thể hiện rất khách quan, học sinh rất háo hức. Khi nhóm mình được chọn các em rất hào hứng, reo hò làm cho giờ học thêm sôi nổi. Với “Vòng quay may mắn “ tôi có thể sử dụng trong nhiều bài học có thảo luận nhóm, đóng vai tình huống rất tiện lợi, tạo niềm vui, hứng thú cho học sinh. Ngoài ra, tôi có thể thiết kế “ Vòng quay kì diệu”, trên vòng quay đó có ghi tên các học sinh trong lớp, vòng quay dừng lại ở tên bạn nào thì bạn ấy được quyền trả lời theo nội dung câu hỏi liên quan đến nội dung bài học, Trong tất cả các bài Đạo đức nếu ứng dụng được công nghệ thông tin sẽ khiến bài học sinh động, hấp dẫn, kích thích sự tìm tòi, khám phá của học sinh, giúp học sinh hứng thú hơn, mang lại hiệu quả cao trong quá trình dạy học. * Giải pháp 4: Động viên, khích lệ, khen thưởng học sinh Theo thông tư 27 khen ngợi học sinh để động viên, khích lệ giúp đỡ các em học tập và rèn luyện. Việc khen thưởng được xem như là một hợp phần quan trọng trong cả quá trình dạy và học của cả học sinh và nhà trường. Lời khen của giáo viên là nguồn động viên, khích lệ đầy ý nghĩa để giúp học sinh phấn đấu nhiều hơn trong học tập và hoạt động. Do đó, để các em hứng thú hơn, phấn khởi hơn trong học tập, hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng tôi đã kết hợp với Ban phụ huynh của lớp cùng với học sinh tham gia nhận xét, đánh giá học sinh bằng các hình thức phù hợp. Hàng ngày, tôi thường có nhiều lời khen, tuyên dương học sinh trực tiếp trước lớp với nhiều hình thức khác nhau: khen bằng lời, vỗ tay, gắn một bông hoa, thưởng quà, thưởng sticker, ... - Con sẽ là một phóng viên tương lai đấy! Hãy tiếp tục phát huy nhé! - Ồ, con đã tiến bộ rất nhiều đấy! - Con xử lý tình huống rất tốt! Hãy vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày nhé! Sau những lần khen tôi lại tặng điểm, tặng sao gắn vào bảng thi đua. Bảng thi đua có danh sách học sinh cả lớp và cột nội dung để gắn ngôi sao hay mặt cười tương ứng với lời khen, dán trên bảng lớp để các em nhìn thấy mỗi ngày. Cuối tuần tôi dựa vào bảng thi đua và cho học sinh bình chọn để tặng khen các em.
18. Hàng tháng tôi cũng tổ chức bình chọn bằng hình thức biểu quyết chọn ra những bạn có nhiều cố gắng và có nhiều tiến bộ để khen. Tôi làm những tấm thiệp khen gửi về gia đình, gửi lên nhóm zalo của lớp. Phụ huynh cũng phấn khởi, hào hứng động viên con cháu. Những lời động viên, khích lệ của giáo viên sẽ giúp học sinh có động lực hơn trong học tập, học sinh chăm học hơn, tích cực thi đua để cùng học tốt môn Đạo đức. Khi thực hiện biện pháp này, tôi luôn chú ý lựa chọn lời khen để học sinh phát huy ưu điểm, còn tư vấn, động viên với những em làm chưa tốt để các em có động lực hơn trong học tập. Dù những lời khen, phần thưởng đó không có giá trị vật chất nhưng nó lại mang giá trị tinh thần rất lớn để động viên học sinh có hứng thú phấn đấu trong học tập. Qua thực hiện tôi thấy học sinh thi đua học tập rất tốt. Trên đây là 4 giải pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong giờ học Đạo đức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 một cách phù hợp và hiệu quả mà tôi đã ứng dụng. Kết quả các năm thực nghiệm như sau: Bảng so sánh Nội dung đánh giá Năm học 2023 -2024 2024 -2025 Đầu năm Cuối năm Đầu năm Cuối HK1 Học sinh có hứng thú 20% 95% 25% 90% tham gia học tập Học sinh tự tin trình bày 15% 80% 20% 85% quan điểm, ý kiến Học sinh có sáng tạo, xử 10% 70% 15% 75% lý tốt các tình huống đạo đức thực tế
19. III.2. Tính mới, tính sáng tạo 2.1. Tính mới. - Sáng kiến có nhiều giải pháp giúp giáo viên linh hoạt áp dụng, thực hiện phù hợp với từng dạng bài. - Sáng kiến hướng đến phương pháp học tập chủ động và tích cực. Thay vì chỉ tập trung vào việc giảng dạy lý thuyết suông, biện pháp này khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động học tập chủ động như trò chơi, thảo luận nhóm, và giải quyết tình huống thực tế. Việc học sinh trực tiếp tham gia vào quá trình học giúp các em chủ động tiếp thu bài học một cách tự nhiên và sinh động, tự tin tham gia vào các tiết học, có cơ hội được bộc lộ khả năng, trình bày ý kiến, biết tự đánh giá, học hỏi lẫn nhau. Ngay từ đầu tạo hứng thú cho học sinh, giúp học sinh nắm được kiến thức các bài Đạo đức nhanh, hiệu quả, không khí học tập trong lớp thoải mái, tự nhiên học mà chơi, chơi mà học. - Giáo viên đã luôn tạo hoạt động học tập phong phú, biết lựa chọn và sử dụng linh hoạt các giải pháp, hình thức dạy học có hiệu quả như tích hợp môn Đạo đức với các môn học khác như môn Tiếng Việt, Toán, Mỹ thuật, Âm nhạc, , tích hợp sử dụng các trò chơi, câu chuyện những kiến thức gần gũi, thực tế, xây dựng các tình huống học tập gắn liền với cuộc sống hàng ngày của học sinh lớp 1, dễ học dễ nhớ để học sinh được khám phá trải nghiệm, từ đó giúp các em thấy được tính thực tiễn và ý nghĩa của bài học đạo đức. Điều này làm tăng sự hấp dẫn và tính liên kết giữa kiến thức và thực tiễn, khuyến khích học sinh suy nghĩ và áp dụng vào hành vi thực tế, qua đó phát triển tư duy ngôn ngữ cho học sinh. 2.2. Tính sáng tạo - Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực khuyến khích tư duy của các em phát triển. Với các hoạt động học tập phong phú, khơi gợi cho học sinh trí tò mò, thích khám phá, tìm hiểu những kiến thức hay, những điều mới lạ thực hiện tốt Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Trên cơ sở đó, hình thành, phát triển những phẩm chất tốt cho học sinh như yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm và các năng lực chung, năng lực cốt lõi của công dân toàn cầu đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước. - Dựa vào tâm lí lứa tuổi của học sinh lớp 1 để thiết kế được các hoạt động vừa sức, phù hợp với mọi đối tượng học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác trong dạy học Đạo đức theo Chương trình GDPT 2018. - Giáo viên có thể ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt ứng dụng công nghệ AI trong rất nhiều bài học, phù hợp, hiệu quả, dễ sử dụng, tạo được hứng thú cho học sinh. Việc áp dụng công nghệ thông tin, công nghệ AI vào dạy học, chẳng hạn như sử dụng video, phần mềm học tập, hoặc các ứng dụng AI giúp học sinh khám phá và học tập thông qua hình ảnh, âm thanh và các bài học trực quan, là một cách sáng tạo giúp tăng sự hứng thú và tương tác trong giờ học Đạo
20. đức. Công nghệ không chỉ làm bài học thú vị mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng sử dụng công cụ hiện đại ngay từ khi còn nhỏ. - Thường xuyên thay đổi hình thức khen thưởng động viên học sinh để tránh sự nhàm chán và tạo sự hứng thú thi đua học tập ở học sinh. - Tạo niềm vui, hứng thú cho học sinh mỗi khi học sinh đến trường. Sáng kiến này cũng khuyến khích việc tạo ra một môi trường học tập mà học sinh cảm thấy thoải mái, tự do thể hiện ý tưởng và cảm xúc của mình về các giá trị đạo đức. Khi học sinh cảm thấy tự do sáng tạo, các em sẽ dễ dàng tiếp thu và thực hành tốt những bài học đạo đức trong cuộc sống hàng ngày. III.3. Phạm vi ảnh hưởng, khả năng nhân rộng Với những biện pháp này, tôi thấy có thể áp dụng nhân rộng cho toàn bộ các lớp 1 trong các trường Tiểu học trên toàn Quận Đồ Sơn cũng như trên địa bàn Thành phố. Bởi vì: - Mỗi tiết học đều đảm bảo quy trình, các hoạt động trong tiết dạy được giáo viên xây dựng phong phú, thu hút học sinh tích cực tham gia. Tạo không khí học tập sôi nổi, tự nhiên không bị khuôn mẫu như các tiết học trước đây. - Học sinh chủ động, tự tin tham gia vào tiết học, có cơ hội được bộc lộ khả năng, trình bày ý kiến, biết tự đánh giá, nhận xét và sửa sai cho bản thân, cho bạn. Các em hào hứng, phấn khởi, vui vẻ khi tham gia các hoạt động học tập. Đặc biệt giáo viên chú trọng động viên khuyến khích để học sinh hăng hái học tập để đạt được thành tích cao. - Các biện pháp này đã được áp dụng ở lớp 1 tại trường Tiểu học Hợp Đức mang lại hiệu quả dạy học cao trong tạo hứng thú cho học sinh lớp 1 trong môn Đạo đức. III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ sáng kiến a. Hiệu quả kinh tế Các giải pháp trên không tốn nhiều kinh phí và thời gian, GV có thể giảng dạy hiệu quả trong các giờ học Đạo đức. Việc sử dụng các phương pháp sáng tạo như học qua trò chơi, tình huống thực tế, hoặc các hoạt động nghệ thuật không nhất thiết phải đòi hỏi nhiều tài liệu phức tạp hay chi phí cao. Giáo viên có thể tận dụng các tài liệu đơn giản, dễ tìm kiếm trong môi trường xung quanh, hoặc áp dụng công nghệ thông qua các ứng dụng học tập miễn phí, giúp giảm thiểu chi phí. b. Hiệu quả về mặt xã hội Học sinh tự giác học tập, hứng thú học môn Đạo đức, học sinh có thể tự xử lí các tình huống đạo đức trong thực tế tốt hơn. Từ đó, giúp học sinh lớp 1 hình thành những giá trị đạo đức căn bản ngay từ khi còn nhỏ. Việc giáo dục đạo đức từ sớm giúp các em biết tôn trọng, yêu thương, chia sẻ và có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Điều này xây dựng, phát triển cho học sinh những năng lực và phẩm chất của những người công dân mới Xã hội chủ nghĩa