Mô tả sáng kiến Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong Trường Mầm non

Nội dung tài liệu: Mô tả sáng kiến Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong Trường Mầm non

1. UBND QUẬN HẢI AN TRƯỜNG MẦM NON ĐÔNG HẢI 1 BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐỌC SÁCH CHO TRẺ 5-6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON” Tác giả: Vũ Thị Lương Trình độ chuyên môn: Cử nhân giáo dục mầm non Chức vụ: Giáo viên Nơi công tác: Trường Mầm non Đông Hải 1 Ngày 15 tháng 02 năm 2025
2. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ XÉT, CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Năm học: 2024 - 2025 Kính gửi: Hội đồng thẩm định sáng kiến cấp quận. Họ và tên: Vũ Thị Lương Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên- Trường mầm non Đông Hải 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chăm sóc giáo dục trẻ 1. Đồng tác giả: Không có 2. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường mầm non Đông Hải 1 Địa chỉ: 2/274 Bùi Thị Từ Nhiên- Đông Hải 1- Hải An- Hải Phòng Điện thoại: DĐ: 0392629358 Cố định: 02253978233 I.Mô giải pháp đã biết: Theo các nghiên cứu giáo dục, việc đọc sách đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển nhận thức và ngôn ngữ của trẻ. Trẻ em học hỏi tốt nhất thông qua tương tác với môi trường xung quanh, trong đó sách là một công cụ hữu ích giúp trẻ phát triển tư duy. Ngoài ra vai trò của người lớn trong việc hỗ trợ trẻ hình thành thói quen đọc sách và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ. Thực tế tại các trường mầm non cho thấy, ở những lớp học có hoạt động đọc sách thường xuyên và có sự tham gia của phụ huynh, trẻ có vốn từ phong phú hơn, khả năng diễn đạt tốt hơn và yêu thích việc đọc sách hơn. Trong giai đoạn 5-6 tuổi, trẻ bắt đầu hình thành nền tảng nhận thức và chuẩn bị cho việc học tập ở bậc tiểu học. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều trẻ chưa có thói quen đọc sách do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, sự phát triển của công nghệ, hoặc thiếu sự hướng dẫn từ người lớn. 1
3. Vì vậy, việc tìm ra các biện pháp phù hợp để khuyến khích trẻ yêu thích đọc sách là vô cùng cần thiết và cấp bách. Tôi đã chọn đề tài: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non Trên thực tế có rất nhiều sáng kiến kinh nghiệm đã nghiên cứu về đề tài này. Trong đó có SKKN 1 của cô giáo Trịnh Thị Quế – Trường mầm non Thanh Sơn “Một số kinh nghiệm xây dựng góc sách theo hướng mở cho trẻ mầm non” Sau đây là một số giải pháp mà cô Trịnh Thị Quế đưa ra trong bản sáng kiến này: - Tạo môi trường góc sách có không gian thoáng và hình ảnh kích thích trẻ - Tăng cường làm các loại sách sáng tạo, hấp dẫn trẻ. - Phối hợp nhịp nhàng với phụ huynh, nâng cao nhận thức của phụ huynh về công tác chăm sóc, giáo dục trẻ, cũng như tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với sách. Qua nghiên cứu các nội dung cụ thể chi tiết, tôi nhận thấy đề tài của tác giả có những ưu điểm, hạn chế như sau: a. Ưu điểm của giải pháp SKKN 1 - Bản sáng kiến đã nêu được thực trạng của vấn đề, những khó khăn và thuận lợi khi thực hiện tổ chức hoạt động đọc sách cho trẻ. - Giáo viên chủ động trong việc sưu tầm sách và tạo môi trường để trẻ hứng thú. b. Hạn chế của giải pháp SKKN 1 - Các giải pháp đưa ra vẫn còn hạn chế chỉ áp dụng trong môi trường góc sách. - Chưa kích thích được niềm đam mê đọc sách của trẻ, chưa lấy trẻ làm trung tâm. - Chưa có phương pháp phong phú trong tổ chức hoạt động đọc sách, còn phụ thuộc vào cách đọc truyền phổ thống, ít sáng tạo. - Chưa quan tâm đúng mức đến việc đọc sách cho con, chưa có thói quen đọc sách cùng trẻ tại nhà. II. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến II.1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến Xã hội ngày càng phát triển, sự xuất hiện của mạng xã hội, công nghệ thông tin làm cho con người ngày càng thay đổi. Tuy nhiên tầm quan trọng của sách vẫn không hề giảm sút và đem lại nhiều giá trị cho con người. Mỗi quyển sách chứa đựng một nội dung, đề cập đến những giá trị nhân văn khác nhau và trở thành tiền đề gắn kết con người với kiến thức của nhân loại. Hiểu hết được tầm quan trọng của sách nên hiện nay sách vẫn được trân trọng. 2
4. Ngay từ lứa tuổi mầm non- mắt xích đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, chúng ta những giáo viên mầm non cần tạo dựng cho trẻ thói quen yêu sách, thích đọc sách bởi: Tạo dựng thói quen đọc sách và yêu sách là một việc làm quan trọng để hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ phát triển toàn diện. Đối với trẻ mầm non nói riêng thì sách truyện giúp trẻ có cơ hội được làm quen với việc “đọc”, có niềm đam mê với sách từ nhỏ, góp phần hình thành văn hóa “đọc” cho trẻ khi trở thành một công dân trưởng thành. Chính vì vậy để giúp trẻ 5 tuổi lớp tôi nói chung và đối với mọi trẻ nói riêng. Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”. Tôi đã áp dụng một sso biện pháp như sau: Giải pháp1: Xây dựng góc thư viện thân thiện trong lớp học. Giải pháp 2: Đa dạng hóa hình thức đọc sách Giải pháp 3: Phối hợp với gia đình trong việc đọc sách cho trẻ Giải pháp 4: Lồng ghép hoạt động đọc sách vào các hoạt động khác II.2. Tính mới, tính sáng tạo: * Tính mới: - Trẻ hứng thú với sách tăng lên rõ rệt. Vốn từ vựng tăng lên, trẻ diễn đạt mạch lạc hơn khi kể chuyện hoặc giao tiếp. Cải thiện khả năng ngôn ngữ và tư duy sáng tạo: Trẻ kể lại được nội dung truyện theo cách riêng, sáng tạo thêm tình huống mới. - Lớp có được nguồn sách phong phú, đa dạng đặc biệt là nguồn sách được tạo từ các chất liệu cho trẻ hoạt động và kích thích trẻ sáng tạo. - Có nhiều góc thư viên trong lớp được nhà trường mở rộng. - Phụ huynh đã mua thêm sách cho con, tạo góc đọc sách tại nhà. * Tính sáng tạo: - Giáo viên: Có thêm được các hình thức tạo hứng thú cho trẻ. + Việc lồng ghép âm thanh, nhạc nền, hiệu ứng tiếng động giúp trẻ cảm nhận sâu sắc hơn câu chuyện. II.3. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp * Hiệu quả kinh tế. - Việc áp dụng các biện pháp sáng tạo trong hoạt động đọc sách không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn mang lại hiệu quả kinh tế: 3
5. + Sử dụng sẵn tài nguyên chung thư viện, sách điện tử miễn phí và ứng dụng kể chuyện .Giảm lãng phí giấy + Tăng giá trị sử dụng của sách. Tăng hiệu quả giáo dục sớm + Ứng dụng công nghệ giúp tiết kiệm nhân lực. Huy động sự tham gia của phụ huynh vào hoạt động * Hiệu quả về mặt xã hội. - Đối với giáo viên: + Hỗ trợ giáo viên trong công tác giảng dạy + Nâng cao nhận thức về vai trò của đọc sách trong giáo dục mầm non. + Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động đọc sách cho trẻ. + Tạo môi trường đọc sách hấp dẫn, thu hút trẻ tham gia. - Đối với học sinh: + Hình thành thói quen đọc sách sớm và niềm yêu thích đọc sách. + Phát triển vốn từ, khả năng diễn đạt và tư duy logic. + Rèn luyện kỹ năng lắng nghe, tập trung và sáng tạo. + Trẻ vui vẻ hạnh phúc khi đến lớp, thích chơi các góc chơi và chia sẻ, yêu mến gắn bó với cô giáo, bạn bè, với trường lớp. - Đối với phụ huynh: + Hiểu được tầm quan trọng của việc đọc sách cùng con. + Tạo thói quen đọc sách tại gia đình, hỗ trợ con phát triển ngôn ngữ. + Phối hợp với nhà trường để khuyến khích trẻ đọc sách thường xuyên + Quan tâm tham gia hỗ trợ mọi hoạt động của lớp, của nhà trường. + Phụ huynh dành nhiều thời gian quan tâm đến con. * Giá trị làm lợi khác. Sáng kiến này áp dụng thực tế trong trường mầm non đạt hiệu quả cao. Các giải pháp nâng cao hiệu quả đọc sách không chỉ mang lại lợi ích cho từng cá nhân mà còn đóng góp lời khuyên cho sự phát triển chung của xã hội. II.4 Khả năng áp dụng, nhân rộng - Áp dụng được ở các lớp, các cơ sở giáo dục mầm non trong và ngoài quận. - Nhân rộng: Có khả năng nhân rộng ở các độ tuổi mầm non trong và ngoài quận, trong thành phố và cả nước. II.5 Phạm vi ảnh hưởng 4
6. - Có sự ảnh hưởng rất lớn tới mọi trẻ và tương lai của trẻ. - Giáo viên sáng tạo ra các hình thức tổ chức tiết học và nâng cao được tình cảm yêu thương. Biết khai thác tận dụng triệt để đồ dùng làm từ các nguyên học liệu đưa vào tiết học hiệu quả nhất. - Phụ huynh thay đổi được quan điểm, suy nghĩ về bậc học mầm non. Giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng trong việc đọc sách của trẻ. Vậy tôi làm đơn này kính mong Hội đồng thẩm định sáng kiến quận Hải An xét, công nhận sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” Tôi xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày 15 tháng 02 năm 2025 Người viết đơn Vũ Thị Lương . 5
7. BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non.” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chăm sóc giáo dục 3.Tác giả: Họ và tên: Vũ Thị Lương Ngày tháng/năm sinh: 26/12/1990 Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên – Trường mầm non Đông Hải 1 Điện thoại: 0826786985 4. Đồng tác giả: Không có 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường mầm non Đông Hải 1 Địa chỉ: 2/274 Bùi Thị Từ Nhiên- Đông Hải 1- Hải An- Hải Phòng Điện thoại: DĐ: 0392629358 Cố định: 02253978233 II.Mô giải pháp đã biết: Theo các nghiên cứu giáo dục, việc đọc sách đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển nhận thức và ngôn ngữ của trẻ. Jean Piaget (1896-1980) đã chỉ ra rằng trẻ em học hỏi tốt nhất thông qua tương tác với môi trường xung quanh, trong đó sách là một công cụ hữu ích giúp trẻ phát triển tư duy. Ngoài ra, Lev Vygotsky cũng nhấn mạnh vai trò của người lớn trong việc hỗ trợ trẻ hình thành thói quen đọc sách và nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ. Thực tế tại các trường mầm non cho thấy, ở những lớp học có hoạt động đọc sách thường xuyên và có sự tham gia của phụ huynh, trẻ có vốn từ phong phú hơn, khả năng diễn đạt tốt hơn và yêu thích việc đọc sách hơn. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như thiếu sách phù hợp, chưa có không gian đọc sách hấp dẫn, và phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc đọc sách cùng con. Ngoài ra hoạt động đọc sách rèn luyện ở trẻ khả năng quan sát ghi nhớ, tạo điều kiện cho trẻ phát triển vốn từ giúp cho lời nói truyền cảm hơn và ngôn ngữ được mạch lạc hơn, mặt khác hoạt động này còn giáo dục trẻ lòng ham muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức hoạt động mới, giúp trẻ hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe lời chỉ bảo của cô. Đọc sách không chỉ giúp trẻ phát triển vốn từ, kỹ năng giao tiếp mà còn góp phần rèn luyện khả năng tư duy logic, 1
8. trí tưởng tượng phong phú. Trong giai đoạn 5-6 tuổi, trẻ bắt đầu hình thành nền tảng nhận thức và chuẩn bị cho việc học tập ở bậc tiểu học. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều trẻ chưa có thói quen đọc sách do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, sự phát triển của công nghệ, hoặc thiếu sự hướng dẫn từ người lớn. Vì vậy, việc tìm ra các biện pháp phù hợp để khuyến khích trẻ yêu thích đọc sách là vô cùng cần thiết và cấp bách. Tôi đã chọn đề tài: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non Trên thực tế có rất nhiều sáng kiến kinh nghiệm đã nghiên cứu về đề tài này. Trong đó có SKKN 1 của cô giáo Trịnh Thị Quế – Trường mầm non Thanh Sơn “Một số kinh nghiệm xây dựng góc sách theo hướng mở cho trẻ mầm non” Sau đây là một số giải pháp mà cô Trịnh Thị Quế đưa ra trong bản sáng kiến này: Tạo môi trường góc sách có không gian thoáng và hình ảnh kích thích trẻ Tăng cường làm các loại sách sáng tạo, hấp dẫn trẻ. - Phối hợp nhịp nhàng với phụ huynh, nâng cao nhận thức của phụ huynh về công tác chăm sóc, giáo dục trẻ, cũng như tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với sách. Qua nghiên cứu các nội dung cụ thể chi tiết, tôi nhận thấy đề tài của tác giả có những ưu điểm, hạn chế như sau: a. Ưu điểm của giải pháp SKKN 1 - Bản sáng kiến đã nêu được thực trạng của vấn đề, những khó khăn và thuận lợi khi thực hiện tổ chức hoạt động đọc sách cho trẻ. - Giáo viên chủ động trong việc sưu tầm sách và tạo môi trường để trẻ hứng thú. b. Hạn chế của giải pháp SKKN 1 - Các giải pháp đưa ra vẫn còn hạn chế chỉ áp dụng trong môi trường góc sách. - Chưa chú ý đến các hình thức tổ chức cho trẻ đọc sách - Chưa kích thích được niềm đam mê đọc sách của trẻ, chưa lấy trẻ làm trung tâm. - Việc xây dựng một góc sách mở đẹp, hấp dẫn cần có kinh phí để mua sắm sách, giá kệ, đồ trang trí. - Chưa có phương pháp phong phú trong tổ chức hoạt động đọc sách, còn phụ thuộc vào cách đọc truyền thống, ít sáng tạo. - Trẻ chưa có hứng thú đọc sách, chưa hình thành thói quen đọc sách hàng ngày, kỹ năng sử dụng sách còn hạn chế. - Chưa quan tâm đúng mức đến việc đọc sách cho con, chưa có thói quen đọc sách cùng trẻ tại nhà. 2
9. III. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến III.1. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến. Xã hội ngày càng phát triển, sự xuất hiện của mạng xã hội, công nghệ thông tin làm cho con người ngày càng thay đổi. Tuy nhiên tầm quan trọng của sách vẫn không hề giảm sút và đem lại nhiều giá trị cho con người. Mỗi quyển sách chứa đựng một nội dung, đề cập đến những giá trị nhân văn khác nhau và trở thành tiền đề gắn kết con người với kiến thức của nhân loại. Hiểu hết được tầm quan trọng của sách nên hiện nay sách vẫn được trân trọng. Ngay từ lứa tuổi mầm non- mắt xích đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, chúng ta những giáo viên mầm non cần tạo dựng cho trẻ thói quen yêu sách, thích đọc sách bởi: Tạo dựng thói quen đọc sách và yêu sách là một việc làm quan trọng để hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ phát triển toàn diện. Đối với trẻ mầm non nói riêng thì sách truyện giúp trẻ có cơ hội được làm quen với việc “đọc”, có niềm đam mê với sách từ nhỏ, góp phần hình thành văn hóa “đọc” cho trẻ khi trở thành một công dân trưởng thành. Chính vì vậy để giúp trẻ 5 tuổi lớp tôi nói chung và đối với mọi trẻ nói riêng. Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”. Giải pháp1: Xây dựng góc thư viện thân thiện trong lớp học. Tạo không gian đọc sách thoải mái, hấp dẫn như: Thiết kế không gian thân thiện và gần gũi. Góc đọc sách mở thì sắp xếp góc sách ở nơi có ánh sáng tự nhiên, thoáng mát, tạo cảm giác thư giãn. Sử dụng thảm và gối êm: Trẻ có thể ngồi thoải mái trên thảm xốp, ghế lười hoặc gối ôm khi đọc sách. Bố trí sách phù hợp với độ tuổi và sở thích của trẻ.Trang trí sinh động, kích thích trí tưởng tượng. Dùng màu sắc tươi sáng: Các gam màu như xanh lá, vàng, cam, xanh dương giúp không gian vui tươi, kích thích sự sáng tạo. Hình ảnh minh họa: Trang trí bằng tranh tường, decal nhân vật cổ tích, động vật để tạo cảm giác gần gũi, thú vị. Góc sáng tạo: Có bảng vẽ hoặc khu vực cho trẻ tự vẽ tranh về sách mình yêu thích. Lựa chọn và trưng bày sách hợp lý: Sắp xếp sách theo chiều cao của trẻ: Sử dụng kệ thấp, giá sách mở để trẻ dễ dàng tự lấy sách. Phân loại sách theo chủ đề: Gắn nhãn phân loại như “Truyện cổ tích”, “Sách khám phá”, “Sách khoa học” để trẻ dễ chọn. Bổ sung sách tương tác: Chọn sách có hình ảnh minh họa đẹp, sách pop- up, sách cảm ứng để tăng hứng thú. 3
10. Tạo không gian đọc linh hoạt và hấp dẫn. Góc lều trại: Dùng lều vải nhỏ, ánh đèn ấm áp tạo cảm giác đọc sách như trong một thế giới riêng. Góc thiên nhiên: Đặt cây xanh, chậu hoa nhỏ để tạo không gian thoáng đãng, gần gũi với thiên nhiên. Tạo không khí thư giãn, yên tĩnh khi đọc sách. Âm nhạc nhẹ nhàng: Mở nhạc không lời hoặc âm thanh thiên nhiên để tạo cảm giác thư thái khi đọc sách. Hạn chế tiếng ồn xung quanh: Chọn vị trí yên tĩnh, tránh gần khu vực vui chơi để giúp trẻ tập trung vào sách. Trong lớp học của tôi, khi tạo một góc thư viện với thảm mềm, kệ sách thấp và ghế ngồi thoải mái, trẻ thích thú hơn với việc đọc sách, chủ động lấy sách để xem. Một số trẻ nhút nhát trước đây không thích đọc sách, nhưng sau khi được tham gia trang trí góc thư viện với tranh vẽ nhân vật yêu thích, các bé có động lực hơn trong việc đến khu vực này đọc sách. Việc dán nhãn sách theo chủ đề (động vật, thiên nhiên, câu chuyện cổ tích ) giúp trẻ dễ dàng tìm sách phù hợp với sở thích, từ đó tăng cường khả năng tự chọn và đọc sách theo nhu cầu cá nhân. Việc xây dựng góc thư viện thân thiện trong lớp học không chỉ giúp trẻ tiếp cận sách dễ dàng hơn mà còn góp phần rèn luyện thói quen đọc sách lâu dài. Góc thư viện trở thành một không gian học tập vui vẻ, kích thích trí tưởng tượng và tư duy của trẻ. Giải pháp 2: Đa dạng hóa hình thức đọc sách - Đọc sách theo nhóm: Ví dụ: Hoạt động: “Cùng nhau khám phá câu chuyện” Truyện: “Chú sâu háu ăn” Bước 1: Chia nhóm Bước 2: Cùng nhau đọc và thảo luận Bước 3: Nhóm trình bày câu chuyện Bước 4: Củng cố nội dung Cô giáo hỏi: “Câu chuyện giúp con học được điều gì?” (Ăn uống lành mạnh, phát triển từng ngày...). Trẻ vẽ lại nhân vật yêu thích từ truyện. - Đọc sách cùng cô giáo: Ví dụ: Hoạt động: “Cô kể bé nghe” Truyện: “Ba chú heo con” Bước 1: Cô kể chuyện Bước 2: Trẻ tham gia vào câu chuyện 4
11. Bước 3: Hỏi – đáp và thảo luận Bước 4: Hoạt động sau đọc Cả lớp cùng đóng vai 3 chú heo và sói để diễn lại câu chuyện. - Kể chuyện sáng tạo dựa trên sách có các cách như: + Thay đổi kết thúc + Đổi góc nhìn nhân vật + Thêm nhân vật hoặc tình huống mới +Biến thành kịch hoặc trò chơi nhập vai + Kể bằng tranh hoặc sơ đồ tư duy. Ví dụ: Truyện “Vịt con xấu xí” ┌──────┼───────────┐  Sinh ra  Bị chê  Bỏ đi │ │ │  Trứng nở � Bị bắt nạt ❄ Lang thang │ │ │ ✨ Lớn lên  Mùa đông � Thành thiên nga Cô chuẩn bị các bức tranh minh họa từng đoạn câu chuyện. Trẻ nhìn tranh, tự sắp xếp lại thứ tự và kể lại theo trí nhớ. Nếu trẻ chưa nhớ hết, cô gợi ý bằng câu hỏi: “Sau khi vịt con rời khỏi ao, chuyện gì xảy ra?” Kết hợp vẽ sơ đồ tư duy để tóm tắt câu chuyện theo cách đơn giản. - Ứng dụng công nghệ vào đọc sách: sử dụng sách điện tử, truyện tranh tương tác. Ví dụ: Sách điện tử “Truyện cổ tích Việt Nam” Trẻ có thể xem sách trên máy tính bảng, điện thoại, màn hình tương tác. Chức năng đọc tự động giúp trẻ nghe kể chuyện nếu chưa biết đọc. Hình ảnh minh họa sinh động, có hiệu ứng động nhẹ để thu hút trẻ. Một số ứng dụng có thể cho phép trẻ tô màu trực tiếp lên sách. + Trong một buổi đọc sách theo nhóm, tôi chia trẻ thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm đọc một phần của câu chuyện rồi kể lại theo cách riêng. Kết quả, các bé hứng thú hơn, kể chuyện sáng tạo hơn thay vì chỉ lắng nghe cô giáo đọc. + Khi áp dụng sách điện tử trên máy tính bảng, trẻ thích thú khi có thể tương tác với hình ảnh, âm thanh, giúp tăng khả năng ghi nhớ và hiểu nội dung truyện. Một số trẻ trước đây ít quan tâm đến sách giấy nhưng lại rất thích sách điện tử, từ đó dần hình thành thói quen đọc. 5
12. - Sử dụng nhạc và âm thanh khi đọc sách: Lồng ghép âm thanh, nhạc nền phù hợp với nội dung truyện. Khi kể chuyện về thiên nhiên, có thể mở nhạc nền phù hợp để tạo ra không gian sống. Câu chuyện về rừng: Mở âm thanh thiên nhiên núi rừng. Khuyến khích trẻ tự động tạo âm thanh Ví dụ: Trong khi đọc sách Bước 1: Khởi động – Gây hứng thú với âm thanh. Trò chơi đoán âm thanh Bước 2: Đọc truyện kết hợp âm thanh, cách kết hợp âm thanh theo từng phần câu chuyện: – Chèn nhạc nền Khi có hành động – Sử dụng hiệu ứng âm thanh Khi nhân vật bước đi → Gõ nhẹ trên bàn. Khi có tiếng gõ cửa → Gõ vào hộp gỗ hoặc cửa lớp. Khi có gió thổi mạnh → Thổi vào micro hoặc lắc chuông gió. Khi nhân vật sợ hãi → Giảm nhạc nền, dùng âm thanh trầm. Tạo hiệu ứng giọng nói nhân vật Cô có thể thay đổi giọng theo từng nhân vật: Nhân vật hiền lành → Giọng nhẹ nhàng. Nhân vật xấu → Giọng trầm hoặc gằn giọng. Nhân vật tinh nghịch → Giọng cao và nhanh. Bước 3: Tương tác và sáng tạo với âm thanh. Trẻ cùng tham gia tạo âm thanh Chia lớp thành nhóm, mỗi nhóm sẽ tạo âm thanh cho một đoạn truyện. Một nhóm làm tiếng gió, nhóm khác làm tiếng nước chảy. Đa dạng hóa hình thức đọc sách giúp trẻ không cảm thấy nhàm chán mà luôn hứng thú với sách. Qua đó, trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy logic và sáng tạo, đồng thời hình thành thói quen đọc sách một cách tự nhiên Giải pháp 3: Phối hợp với gia đình trong việc đọc sách cho trẻ - Hướng dẫn phụ huynh cách đọc sách cùng con. + Phụ huynh chọn sách phù hợp với độ tuổi của trẻ. Gợi ý phụ huynh chọn sách theo sở thích và trình độ của trẻ: Truyện có hình ảnh minh họa đẹp, nội dung đơn giản (Cô bé quàng khăn đỏ, Gấu con chia sẻ ). Sách có yếu tố tương tác (câu hỏi mở, nhạc, chuyển động như sách điện tử). Sách về chủ đề gần gũi (gia đình, bạn bè, thiên nhiên ). Truyện có vần điệu để trẻ dễ nhớ. + Khuyến khích phụ huynh tạo không gian đọc sách hấp dẫn như: Dành một góc đọc sách yên tĩnh, có ánh sáng tốt. Chuẩn bị gối êm, ghế nhỏ hoặc thảm để trẻ ngồi thoải mái. Sắp xếp sách ở nơi trẻ dễ lấy để tạo thói quen tự chọn sách. Đọc sách vào một khung giờ cố định (trước khi đi ngủ, sau bữa tối ). 6
13. + Cách đọc sách cùng con để thu hút trẻ: Bước 1: Khởi động trước khi đọc Bước 2: Đọc truyện một cách sinh động . Đọc chậm rãi, nhấn nhá giọng điệu – Tăng sự hấp dẫn khi kể chuyện. . Đổi giọng nhân vật.Giọng trầm cho nhân vật lớn, giọng vui tươi cho nhân vật nhỏ. . Sử dụng cử chỉ, nét mặt – Làm động tác, biểu cảm theo nhân vật trong truyện. . Dừng lại đặt câu hỏi – “Con đoán chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?” . Để trẻ tham gia vào câu chuyện – Cho trẻ đọc một số câu đơn giản hoặc bắt chước hành động nhân vật. Sau khi đọc – Tương tác và sáng tạo cùng conTrò chuyện về câu chuyện. Hướng dẫn phụ huynh duy trì thói quen đọc sách cùng con. Đọc sách đều đặn mỗi ngày (10-15 phút) để tạo thói quen. Đọc lại truyện cũ nhiều lần, giúp trẻ ghi nhớ và hiểu sâu hơn. Khuyến khích trẻ tự chọn sách để tăng hứng thú đọc. Làm gương cho trẻ. Khi trẻ thấy cha mẹ đọc sách, bé sẽ có xu hướng thích đọc hơn. Kết hợp sách điện tử/truyện tranh tương tác khi cần thiết để đổi mới cách đọc. Tạo nhóm đọc sách trong gia đình – Đọc cùng anh chị, ông bà để tăng kết nối. - Xây dựng “Ngày hội đọc sách” cho gia đình và trẻ. Trong "Ngày hội đọc sách gia đình", nhiều phụ huynh chia sẻ rằng trước đây họ ít đọc sách cùng con, nhưng sau khi tham gia sự kiện, họ nhận ra việc đọc sách cùng trẻ giúp gắn kết gia đình hơn. Một số phụ huynh bắt đầu dành 10-15 phút mỗi tối để đọc sách với con. - Chương trình “Mỗi tuần một câu chuyện” khuyến khích trẻ mang sách từ nhà đến lớp để chia sẻ với bạn bè. Nhờ đó, trẻ học được cách bày tỏ ý kiến cá nhân về sách, rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và mở rộng vốn từ. Sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thói quen đọc sách cho trẻ. Khi cha mẹ cùng tham gia vào quá trình đọc sách, trẻ sẽ có động lực và cảm hứng hơn, từ đó việc đọc sách trở thành một phần trong cuộc sống hằng ngày của trẻ. Giải pháp 4: Lồng ghép hoạt động đọc sách vào các hoạt động khác * Lồng ghép đọc sách trong hoạt động học: + Trước khi vào bài học, sử dụng một câu chuyện liên quan để giới thiệu chủ đề. Ví dụ: Khi dạy trẻ về động vật, kể chuyện “Gấu con tìm bạn” để khơi gợi hứng thú. + Trong bài học: 7
14. Kết hợp đọc sách với hoạt động thực hành (Ví dụ: Đọc sách về cây cối, sau đó cho trẻ trồng cây). Dùng sách tranh tương tác để trẻ dễ hiểu hơn. Chia trẻ thành nhóm, mỗi nhóm đọc một phần sách rồi cùng nhau ghép lại nội dung. + Sau bài học: Hỏi trẻ về nội dung sách vừa đọc. Cho trẻ vẽ lại nhân vật trong truyện hoặc đóng vai kể lại câu chuyện. Ví dụ: Khi dạy về bảo vệ môi trường Đọc sách “Bạn Rùa nhặt rác” rồi tổ chức trò chơi phân loại rác. Sử dụng sách điện tử tương tác để trẻ tự kéo-thả hình ảnh về bảo vệ môi trường. * Lồng ghép đọc sách trong hoạt động vui chơi: Chơi đóng vai theo sách: Ví dụ: Đọc truyện “Cô bé quàng khăn đỏ” rồi cho trẻ đóng vai nhân vật. Sử dụng rối tay hoặc đồ chơi để kể lại câu chuyện. Chơi ghép tranh – kể chuyện: Cô chia nhỏ tranh minh họa trong sách, trẻ xếp đúng thứ tự rồi kể lại câu chuyện. Tạo “góc sách” trong các góc chơi: Ở góc xây dựng, đặt sách về các công trình, nhà cửa. Ở góc đóng vai, có sách về nghề nghiệp như bác sĩ, đầu bếp, cảnh sát. Ở góc nghệ thuật, để sách tranh hướng dẫn vẽ, tô màu. Trò chơi truy tìm kho báu trong sách: Trẻ tìm manh mối từ nội dung sách để giải câu đố hoặc tìm đồ vật trong lớp. Ví dụ: Khi trẻ chơi góc bán hàng Đọc sách “Bạn Thỏ mở tiệm bánh”, sau đó trẻ nhập vai người bán và khách hàng. Sử dụng tiền giấy giả như trong truyện để giao dịch. * Lồng ghép đọc sách trong hoạt động chiều: Giờ đọc sách tự do: Cho trẻ chọn sách yêu thích và ngồi đọc cùng bạn. Kể chuyện sáng tạo: Cô bắt đầu một câu chuyện, trẻ thay phiên nhau tiếp tục kể. Nghe sách nói – truyện tranh tương tác: Dùng ứng dụng sách điện tử như VMonkey, Raz-Kids để đọc truyện có hình ảnh và âm thanh. Chia sẻ sách theo nhóm: Mỗi nhóm đọc một quyển sách, sau đó kể lại nội dung cho nhóm khác. 8
15. Tạo “bức tranh truyện”: Mỗi trẻ vẽ một cảnh trong sách, sau đó ghép lại thành một câu chuyện hoàn chỉnh. Ví dụ: Buổi chiều, đọc truyện “Nhím con không sợ bóng tối” Sau khi đọc, cùng trẻ làm đèn lồng mini để giảm sợ hãi khi ngủ tối. * Lồng ghép đọc sách trong mọi lúc, mọi nơi: - Khi đón trẻ vào lớp: Để trẻ chọn một cuốn sách tranh để xem khi chờ bạn đến đông đủ. Cô đọc một câu chuyện ngắn giúp trẻ bắt đầu ngày mới vui vẻ. - Khi ăn trưa: Đọc sách có nội dung về dinh dưỡng, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn (“Bạn Gấu thích ăn rau”). - Khi đi dạo ngoài trời: Đọc sách về thiên nhiên, sau đó cho trẻ tìm kiếm sự vật giống trong sách (sách về lá cây, hoa, chim chóc ). - Khi chuẩn bị ngủ trưa: Đọc truyện nhẹ nhàng giúp trẻ thư giãn, dễ đi vào giấc ngủ (“Bé Ong đi ngủ”). Ví dụ: Khi trẻ đi dạo ngoài sân trường Đọc sách “Chú sâu tìm lá” rồi cho trẻ tìm lá cây có hình dạng giống như trong sách. Lồng ghép đọc sách vào các hoạt động hàng ngày giúp trẻ tiếp cận sách một cách tự nhiên, phát triển tư duy và ngôn ngữ hiệu quả hơn. Vậy việc lồng ghép đọc sách vào các hoạt động khác giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, sinh động và hiệu quả hơn. Nhờ đó, trẻ không chỉ yêu thích sách mà còn vận dụng được những điều học được vào cuộc sống, góp phần hình thành nhân cách tốt. III.2. Tính mới, tính sáng tạo: *Tính mới: - Trẻ hứng thú với sách tăng lên rõ rệt. Vốn từ vựng tăng lên, trẻ diễn đạt mạch lạc hơn khi kể chuyện hoặc giao tiếp. Cải thiện khả năng ngôn ngữ và tư duy sáng tạo: Trẻ kể lại được nội dung truyện theo cách riêng, sáng tạo thêm tình huống mới. - Lớp có được nguồn sách phong phú, đa dạng đặc biệt là nguồn sách được tạo từ các chất liệu cho trẻ hoạt động và kích thích trẻ sáng tạo. - Có nhiều góc thư viên trong lớp được nhà trường mở rộng. - Phụ huynh đã mua thêm sách cho con, tạo góc đọc sách tại nhà. *Tính sáng tạo: 9
16. - Giáo viên: Có thêm được các hình thức tạo hứng thú cho trẻ. + Việc lồng ghép âm thanh, nhạc nền, hiệu ứng tiếng động giúp trẻ cảm nhận sâu sắc hơn câu chuyện. III.3 Phạm vi ảnh hưởng - Có sự ảnh hưởng rất lớn tới mọi trẻ và tương lai của trẻ. - Giáo viên sáng tạo trong các hình thức tổ chức tiết học và nâng cao được niềm yêu thích đọc sách cho trẻ. Biết khai thác tận dụng triệt để sách làm từ các nguyên học liệu đưa vào tiết học hiệu quả nhất. - Giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng trong việc đọc sách của trẻ. III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp * Hiệu quả kinh tế - Việc áp dụng các biện pháp sáng tạo trong hoạt động đọc sách không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn mang lại hiệu quả kinh tế - Sử dụng sẵn tài nguyên chung thư viện, sách điện tử miễn phí và ứng dụng kể chuyện .Giảm lãng phí giấy -Tăng giá trị sử dụng của sách. Tăng hiệu quả giáo dục sớm - Ứng dụng công nghệ giúp tiết kiệm nhân lực. Huy động sự tham gia của phụ huynh vào hoạt động * Hiệu quả về mặtxã hội. - Đối với giáo viên: + Hỗ trợ giáo viên trong công tác giảng dạy + Nâng cao nhận thức về vai trò của đọc sách trong giáo dục mầm non. + Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động đọc sách cho trẻ. + Tạo môi trường đọc sách hấp dẫn, thu hút trẻ tham gia. - Đối với học sinh: + Hình thành thói quen đọc sách sớm và niềm yêu thích đọc sách. + Phát triển vốn từ, khả năng diễn đạt và tư duy logic. + Rèn luyện kỹ năng lắng nghe, tập trung và sáng tạo. + Trẻ vui vẻ hạnh phúc khi đến lớp, thích chơi các góc chơi và chia sẻ, yêu mến gắn bó với cô giáo, bạn bè, với trường lớp. - Đối với phụ huynh: + Hiểu được tầm quan trọng của việc đọc sách cùng con. + Tạo thói quen đọc sách tại gia đình, hỗ trợ con phát triển ngôn ngữ. 10
17. + Phối hợp với nhà trường để khuyến khích trẻ đọc sách thường xuyên + Quan tâm tham gia hỗ trợ mọi hoạt động của lớp, của nhà trường. + Phụ huynh dành nhiều thời gian quan tâm đến con. * Giá trị làm lợi khác. Sáng kiến này áp dụng thực tế trong trường mầm non đạt hiệu quả cao. Các giải pháp nâng cao hiệu quả đọc sách không chỉ mang lại lợi ích cho từng cá nhân mà còn đóng góp lời khuyên cho sự phát triển chung của xã hội. Trên đây là các biện pháp tôi đã thực hiện nhằm ““Một số biện pháp nâng cao hiệu quả đọc sách cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”. Bản thân tôi đã thực hiện và đạt được kết quả rất khả quan. Kính mong quý đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo có thêm những bổ xung, góp ý giúp đề tài của tôi được hoàn thiện hơn, hỗ trợ tôi trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non được tốt nhất. Tôi xin chân thành cảm ơn! CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN ÁP DỤNG SÁNG KIẾN Vũ Thị Lương 11
18. IV. PHỤ LỤC MINH HỌA CHO SÁNG KIẾN 1. Một số hình ảnh trang trí môi trường góc sách truyện 1
19. 2.Một số hình ảnh của trẻ đọc sách. 2
20. 3.Một số hình ảnh cô trò chuyện về sách, đọc sách cho trẻ: 3