Mô tả sáng kiến Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non

Nội dung tài liệu: Mô tả sáng kiến Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non

1. UBND QUẬN HẢI AN TRƯỜNG MẦM NON ĐÔNG HẢI 1 BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG CHO TRẺ 4-5 TUỔI TRONG TRƯỜNG MẦM NON ” Tác giả : Nguyễn Thị Phi Yến Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm. Chức vụ : Giáp viên. Nơi công tác : Trường mầm non Đông Hải 1 Ngày 14 tháng 02 năm 2024
2. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN ĐỀ NGHỊ XÉT, CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Năm: 2024 Kính gửi: Hội đồng thẩm định sáng kiến quận Hải An. Họ và tên: Ngyễn Thị Phi Yến Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên - Trường mầm non Đông Hải 1 Tên sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non” Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chăm sóc giáo dục trẻ 1. Đồng tác giả: không có. 2. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường mầm non Đông Hải 1 Địa chỉ: 2/274 - Bùi Thị Từ Nhiên, Đông Hải 1, Hải An, Hải Phòng. Điện thoại: 02253978233 I. Mô tả giải pháp đã biết: Giáo dục bảo vệ môi trường là quá trình giáo dục có mục đích nhằm làm cho con người và cộng đồng quan tâm đến các vấn đề của môi trường; có sự hiểu biết về môi trường; có thái độ, kỹ năng và hành vi tốt trong việc bảo vệ môi trường. Đối với giáo dục mầm non “Cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của bản thân nói riêng và của con người nói chung, biết cách sống tích cực với môi trường, nhằm đảm bảo sự phát triển lành mạnh về cơ thể và trí tuệ”; vì thế giáo dục cho trẻ có ý thức bảo vệ môi trường là điều thiết yếu nhất. Bởi vậy, đã có rất nhiều tác giả viết về ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non nói chung và trẻ 4- 5 tuổi nói riêng. Qua nghiên cứu tài liệu tôi đã biết đề tài như sau “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non” của tác giả Nguyễn Thị Huyền Trường mầm non Nhân Nghĩa - Hà Nam viết năm 2021- 2022. Với đề tài tác giả đã đưa ra các giải pháp như sau: - Tổ chức hội chợ môi trường. - Cho trẻ đi thăm quan trang trại nông sản. Qua nghiên cứu các giải pháp của đề tài này đưa ra tôi thấy có những ưu điểm và hạn chế sau:
3. *Ưu điểm: Trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động này. Thông qua các hoạt động, trẻ vừa được chơi, được trải nghiệm lại được giáo dục bảo vệ môi trường. Mặt khác, các giải pháp này mang tính xã hội hóa giáo dục rất cao, thu hút được nhiều lực lượng xã hội tham gia, như phụ huynh và các đoàn thể khác.Vì thế, nội dung giáo dục bảo vệ môi trường còn được truyền tải đến tới phụ huynh và các ban nghành đoàn thể, lực lượng xã hội khác. Các lực lượng xã hội cùng ủng hộ kinh phí và công sức cho hoạt động này thêm phong phú. *Hạn chế: Tổ chức hội chợ và cho trẻ đi thăm quan là những hoạt động đòi hỏi phải có sự chuẩn bị chu đáo, cần phải có phụ huynh đi kèm và tốn nhiều kinh phí. Mặt khác, các hoạt động này diễn ra không thường xuyên. Mà giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cần liên tục, thường xuyên tác động tới trẻ thì mới rèn cho trẻ nề nếp thói quen, hành vi văn minh bảo vệ môi trường. Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng giải pháp “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non”. Tôi thấy giải pháp tôi nghiên cứu có rất nhiều ưu điểm: - Giáo viên đã lựa chọn nội dung lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ môi trường phù hợp với trẻ. - Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp, an toàn, sạch đẹp, hấp dẫn sẽ tạo cơ hội cho trẻ học tạp và hoạt động, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ. - Phụ huynh quan tâm hơn về việc rèn ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ, phối hợp với giáo viên lớp trong việc rèn luyện ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ - Trẻ có thói quen, hành vi văn minh bảo vệ môi trường II. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến II.1 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến: Đề tài sáng kiến tôi đã nghiên cứu “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non”. Tôi đã áp dụng một số giải pháp sau: Giải pháp 1: Cô giáo là tấm gương sáng về bảo vệ môi trường . Giải pháp 2: Xây dựng môi trường có nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Giải pháp 3: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học. Giải pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động khác . Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh và cộng đồng . II.2 Tính mới, tính sáng tạo: * Tính mới:
4. - Tìm ra được những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ thấy được sự cần thiết phải giữ gìn và bảo vệ môi trường. - Giúp giáo viên hiểu rõ hơn về học sinh của mình, lựa chọn những hình thức tổ chức phù hợp với trẻ. - Đổi mới trong cả phương pháp giảng dạy không dừng lại ở việc trò chuyện, giáo dục lồng ghép trong các môn học mà còn giáo dục mọi lúc mọi nơi trong qua các hoạt động như hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động vệ sinh.... - Giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của môn học. * Tính sáng tạo: - Sáng tạo nhiều hình thức tổ chức giúp trẻ hứng thú trong giờ học. II.3 Hiệu quả, lợi ích thu được áp dụng giải pháp. a. Hiệu quả kinh tế: Áp dụng các giải pháp trên trong việc giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường đã tiết kiệm được khoản chi phí không nhỏ. Từ việc hầu hết tận dụng các nguyên phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ tham gia vào hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường, lớp tôi đã không phải mua đồ dùng đồ chơi. Kết quả là tiết kiệm được một khoản chi phí không nhỏ khoảng 3 triệu đồng. Số tiền dôi dư ấy, tôi dùng để chi phí cho các hoạt động khác trong lớp. b. Hiệu quả xã hội: * Đối với giáo viên: - Bản thân tôi đã tích lũy, học hỏi thêm được nhiều kiến thức, hiểu biết thêm về môi trường và kỹ năng giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. - Bản thân cô giáo phải là một người gương mẫu, có ý thức thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường một cách nghiêm túc và thường xuyên để cho trẻ noi theo. - Giáo viên có kinh nghiệm xây dựng được môi trường trong và ngoài lớp có nội dung hướng đến việc bảo vệ môi trường để trẻ có cơ hội quan sát và thực hành. - Phối kết hợp với phụ huynh, nhà trường và các tổ chức xã hội khác để giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường. * Đối với trẻ: - Trẻ có thêm những hiểu biết về môi trường xung quanh và tầm quan trọng của việc giữ gìn môi trường sạch đẹp. - Trẻ đã có những thói quen, hành vi tốt về bảo vệ môi trường. - Giúp trẻ có ý thức tiết kiệm, thêm khéo léo, biết quý trọng sản phẩm của mình tạo ra.
5. * Đối với phụ huynh: - Phụ huynh tích cực phối hợp với cô giáo và nhà trường trong việc dạy dỗ, giáo dục con em mình ý thức bảo vệ môi trường. - Phụ huynh còn đóng góp cho lớp nhiều nguyên vật liệu phế thải, tái sử dụng. - Phụ huynh còn biết phân loại rác thải để quy đổi những phế liệu tái sử dụng sang một số đồ dùng khác cho gia đình. c. Giá trị làm lợi khác Không chỉ trường lớp luôn sạch sẽ mà nhà ở của trẻ cũng như ngõ xóm xung quanh trẻ ở sạch sẽ vì trẻ có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường và nhắc nhở những người xung quanh trẻ làm theo. Môi trường sạch sẽ giúp cho trẻ và mọi người có sức khỏe tốt hơn, ít bị lây bệnh. II.4. Khả năng nhân rộng: - Áp dụng trong nhà trường. - Nhân rộng: Có khả năng nhân rộng ở các trường lớp mầm non trong và ngoài quận. II.5 Phạm vi ảnh hưởng: - Hình thành ý thức, kỹ năng tự giác giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh trẻ . - Ảnh hưởng đến nhận thức của giáo viên trong quá trình tìm hiểu phương pháp, cách nâng cao nghiệp vụ, cách truyền tải vấn đề với phụ huynh - Ảnh hưởng đến các đồng nghiệp trong nhà trường nó tạo được các phong trào thi đua trong nhà trường - Ảnh hưởng đến nhận thức của phụ huynh trong việc kết hợp với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Đông Hải 1, ngày 19 tháng 02 năm 2024 Người viết đơn Ngyễn Thị Phi Yến
6. BẢN MÔ TẢ SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chăm sóc giáo dục trẻ 3. Tác giả: Họ và tên: Ngyễn Thị Phi Yến Ngày/tháng/năm sinh: 16/ 11 /1980 Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên - Trường mầm non Đông Hải 1. Điện thoại: DĐ: 0977924599 4. Đồng tác giả: Không có 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường mầm non Đông Hải 1 Địa chỉ: 2/274- Bùi Thị Từ Nhiên - Đông Hải 1- Hải An - Hải Phòng Điện thoại: 02253978233 II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP ĐÃ BIẾT: Trên thực tiễn hiện nay các hoạt động giáo dục trẻ bảo vệ môi trường nói chung và dành cho trẻ 4 tuổi nói riêng còn rất tẻ nhạt, giáo viên ngại dạy nên trẻ chưa có hứng thú hoạt động và chưa hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường. Mặt khác, các hoạt động mà giáo viên đưa ra còn gò ép, khô cứng và mang tinh giáo điều. Trẻ chưa có cơ hội được trải nghiệm, được nêu ý kiến, suy nghĩ và chưa được thực hành nên chưa thu hút trẻ. Về vấn đề này, đã có giải pháp: Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường của cô giáo Nguyễn Thị Huyền - Trường mầm non Nhân Nghĩa- Hà Nam viết năm 2021- 2022. Tác giả đã đưa ra một số giải pháp: - Tổ chức hội chợ môi trường. - Cho trẻ đi thăm quan trang trại nông sản. Qua nghiên cứu và tham khảo giải pháp của tác gải tôi nhận thấy sáng kiến của tác giả có một số ưu điểm và nhược điểm như sau: * Ưu điểm: Trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động này. Thông qua các hoạt động, trẻ vừa được chơi, được trải nghiệm lại được giáo dục bảo vệ môi trường. Mặt khác, các giải pháp này mang tính xã hội hóa giáo dục rất cao, thu hút được nhiều lực lượng xã hội tham gia, như phụ huynh và các đoàn thể khác.Vì thế, nội dung giáo
7. dục bảo vệ môi trường còn được truyền tải đến tới phụ huynh và các ban nghành đoàn thể, lực lượng xã hội khác. Các lực lượng xã hội cùng ủng hộ kinh phí và công sức cho hoạt động này thêm phong phú. *Hạn chế: Tổ chức hội chợ và cho trẻ đi thăm quan là những hoạt động đòi hỏi phải có sự chuẩn bị chu đáo, cần phải có phụ huynh đi kèm và tốn nhiều kinh phí. Mặt khác, các hoạt động này diễn ra không thường xuyên. Mà giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cần liên tục, thường xuyên tác động tới trẻ thì mới rèn cho trẻ nề nếp thói quen, hành vi văn minh bảo vệ môi trường. Tôi nghĩ rằng, các giải pháp tác giả đã áp dụng không phải là giải pháp chính mà nó chỉ nằm trong các giải pháp khác để hỗ trợ và làm phong phú thêm các hoạt động giáo dục trẻ bảo vệ môi trường cho trẻ.Vì vậy, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu để tìm ra “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4- 5 tuổi trong trường mầm non”. III. NỘI DUNG GIẢI PHÁP ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN III.1 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến. Giải pháp 1: Cô giáo là tấm gương sáng về bảo vệ môi trường. Đối với trẻ em, đặc biệt là trẻ mầm non, ở lứa tuổi này các cháu rất thích bắt chước người lớn và làm những việc như của người lớn. Chính vì lẽ đó, để giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường, điều trước tiên cô giáo cần phải là tấm gương sáng về ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ noi theo. Trước tiên, cô giáo phải có trang phục phù hợp, đầu tóc gọn gàng. Trong tất cả các thời điểm trong ngày, ở mọi lúc mọi nơi, cô giáo cần có ý thức gương mẫu thực hiện các hành vi văn minh cụ thể, rõ ràng về bảo vệ môi trường để trẻ được nhìn thấy và có thể làm theo cô. Ví dụ: Khi ở trong lớp nhìn thấy có rác, cô sẽ nhặt ngay và vất vào thùng đựng rác. Các cháu nhìn thấy vậy sẽ ý thức được rằng rác ở trong lớp là rất bẩn, lần sau thấy rác cháu cũng ra nhặt và vất vào thùng rác giống cô làm để cho lớp sạch sẽ. Hằng ngày ở lớp, cô phải lau chùi sạch sẽ trong ngoài lớp học và sắp xếp các giá đồ chơi cho ngăn nắp, gọn gàng. Trẻ thấy thế sẽ hiểu được cô phải dọn dẹp vất vả, vì vậy mình không được bày bừa hoặc bôi bẩn ra lớp hay lên giá đồ chơi. Khi trẻ mang sữa hoặc bánh đến lớp ăn, cô cũng có thể tận dụng các vỏ hộp sữa, hộp bánh hoặc bìa lịch, tạp chí cũ để làm đồ dùng đồ chơi cho lớp thêm phong phú. Như vậy, cô đã tiết kiệm trong sinh hoạt, dùng các phế liệu để tái sử dụng. Đó cũng là một việc làm góp phần bảo vệ môi trường. Từ đó giúp trẻ hiểu được cô tiết kiệm dùng các nguyên phế liệu bỏ đi cũng có thể làm đồ chơi cho trẻ học, trẻ chơi. Vì vậy, nếu thấy ở lớp hoặc ở nhà có là trẻ sẽ mang đến lớp để cùng cô làm đồ dùng, đồ chơi cho lớp mình.
8. Ở trường cô giáo phải gương mẫu đi đứng, nói năng nhẹ nhàng, không la hét, không khạc nhổ bừa bãi để làm ảnh hưởng đến môi trường trong và ngoài lớp học. Từ đó, trẻ sẽ học tập cô, giữ cho môi trường trong lớp sạch sẽ, không ồn ào. Nhận thức được tầm quan trọng của việc này, bản thân tôi đã cố gắng rèn luyện, thực hiện tốt các hành vi bảo vệ môi trường, dù là nhỏ nhất để làm gương cho trẻ. Từng bước, tôi sẽ giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường. Giải pháp 2: Xây dựng môi trường có nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường là một việc không hề đơn giản và một sớm một chiều mà thực hiện thành công. Nó đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì và phải xây dựng được môi trường hướng đến việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Trước tiên, cô giáo phải tạo được môi trường trong và ngoài lớp thật sạch sẽ, gọn gàng. Thùng đựng rác đặt ở nhiều chỗ để phụ huynh và trẻ bỏ rác thuận tiện. Thùng rác có nắp đậy và được đổ rác, rửa sạch hàng ngày. Từ đó, trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh lớp cho sạch sẽ, bỏ rác đúng nơi quy định, khi học và chơi xong phải biết thu dọn đồ dùng, đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. Ngoài ra, xây dựng môi trường phải bao hàm nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Ở các góc hoạt động hoặc trên các mảng tường, tôi có thể treo các bức tranh có nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường phù hợp với chủ đề mà trẻ đang học. Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non”, tôi có treo bức tranh vẽ cảnh các bạn đang cùng cô giáo nhặt lá cây, nhặt rác trên sân trường bỏ vào thùng rác. Trẻ được xem tranh, được nói lên suy nghĩ, nhận xét của mình về việc làm của các bạn trong tranh. Từ đó, trẻ học tập các bạn và cũng biết nhặt thu gom rác vào thùng rác để giữ cho trường lớp mình sạch đẹp. Hay: Chủ đề “Thế giới thực vật” tôi treo tranh bé tưới cây, nhổ cỏ cho cây để giáo dục trẻ ý thức chăm sóc và bảo vệ cây xanh vì cây xanh cho bóng mát làm cho không khí trong lành, mát mẻ. Không những thế, xây dựng môi trường phải tạo được tình huống có vấn đề để trẻ suy nghĩ, tìm hướng giải quyết. Từ đó, hình thành được ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Ngoài lớp, ở góc thiên nhiên, tôi để chậu cây, hoa để khi có thời gian rỗi trẻ có thể vào đó chăm sóc cây. Như vậy, sinh hoạt trong một môi trường giàu nội dung giáo dục bảo vệ môi trường, tôi có thể hình thành cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường. Giải pháp 3: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua hoạt động học Hoạt động học là một trong những hoạt động quan trọng, không thể thiếu ở trong trường mầm non. Hoạt động này, cô là người trực tiếp cung cấp kiến thức, kỹ
9. năng cho trẻ một cách có hệ thống, có kế hoạch cụ thể nhằm phát triển thể chất, tình cảm, nhận thức, ngôn ngữ và thẩm mỹ cho trẻ. Thông qua hoạt động này, tôi đã lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ. Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật ở lĩnh vực phát triển ngôn ngữ tôi dạy trẻ câu chuyện “Chú đỗ con”. Qua câu chuyện, trẻ biết được quá trình phát triển của cây; cây lớn lên được là nhờ có đất nước ánh sáng và không khí. Tôi giáo dục trẻ có ý thức trồng, chăm sóc và bảo vệ các loại cây, không bẻ cành ngắt lá khi cây còn non. Như vậy, tôi đã lồng ghép giáo dục cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường từ những bài học đơn giản, gần gũi nhất. Hay: Dạy trẻ đề tài: “Bé yêu biển” - Hoạt động 1: Trẻ hát, vận động bài: Bé yêu biển. - Hoạt động 2: Quan sát, đàm thoại về biển: + Tôi liên hệ giáo dục trẻ biết cảm nhận vẻ đẹp của biển, yêu biển, có ý thức giữ gìn để biển mãi sạch và đẹp như: không vất rác thải ra biển, không phóng uế ra biển, nhặt rác trên bãi biển, trồng cây ở bãi biển. - Hoạt động 3: Bé yêu biển: + Tôi cho trẻ thi đua sắp xếp hành vi đúng- sai đối với biển. + Làm tranh về biển từ các nguyên liệu của biển: vỏ ốc , vỏ sò, cát, đá , ... Ví dụ: Trong chủ đề: Nghề nghiệp, lĩnh vực phát triển nhận thức – tình cảm xã hội- đề tài: Bác lao công, tôi xây dựng hoạt động để lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường như sau : - Hoạt động 1 : Trẻ xem video và trò chuyện về công việc của bác lao công. - Hoạt động 2 : Bé yêu bác lao công : + Mời bác lao công đến nói chuyện cùng trẻ + Trẻ hát tặng bác lao công bài hát: Bác lao công - Hoạt động 3 : Bé nào giỏi nhất . + Cho trẻ lựa chọn, sắp xếp hành vi đúng - sai với môi trường: Quét dọn ngõ xóm, thu gom rác thải, vất rác bừa bãi, bẻ cành vặt lá, lấy nước mời bác lao công uống ,... + Trẻ tô màu tranh về công việc của bác lao công và nối đúng dụng cụ làm việc của bác lao công. Như vậy, qua các hoạt động trên, ngoài việc cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nghề lao công, tôi còn giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường và hình thành ở trẻ thái
10. độ yêu quý, trân trọng công việc nghề nghiệp của bác lao công, một nghề vất vả nhưng rất có ích cho xã hôị, làm sạch đường phố, ngõ xóm . Ví dụ: Trong chủ đề “Trường mầm non” tôi dạy trẻ Bài thơ “Vườn trường em” Qua bài thơ, giáo dục cho trẻ ý thức bảo vệ vườn trường, không vặt lá, bẻ cành, hái quả, biết bắt sâu, nhổ cỏ cho cây thêm tươi tốt. Nói tóm lại thông qua các giờ hoạt động học nếu giáo viên bở một chút thời gian tìm tòi các nội dung lồng ghép giáo dcuj bảo vệ môi trường cho trẻ thì hiệu quả thu được từ trẻ rất cao, vừa tạo cho trẻ sự hứng thú mà nội dung gaios dcuj bảo vệ môi trường được dần dần chuyển đến với trẻ. Giải pháp 4: Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ thông qua các hoạt động khác Giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường không chỉ trên hoạt động học mà nó còn diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi. Trong tất cả các thời điểm sinh hoạt hàng ngày của trẻ ở trường: Đón trả trẻ, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động vệ sinh ăn ngủ và hoạt động ngoại khóa. - Đối với hoạt động đón - trả trẻ, có thể nói đây là thời gian trẻ hoạt động khá tự nhiên và thoải mái nhất. Tuy nhiên, ở thời điểm này, cô vẫn có thể giáo dục cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường. Ví dụ: Khi trẻ đến lớp, tôi có thể nhắc nhở trẻ cất dép, balô, mũ gọn gàng vào đúng nơi quy định. Hay: Trẻ ăn quà bánh và uống sữa xong thì tôi nhắc trẻ vất rác vào thùng đựng hoặc có thể lấy vỏ hộp sữa, hộp bánh rửa sạch để cho cô làm đồ dùng, đồ chơi cho lớp. - Hoạt động góc có thể coi là một hoạt động mà trẻ được thể hiện tất cả các kỹ năng được học cũng như toàn bộ vốn hiểu biết của trẻ trong cuộc sống hàng ngày để tham gia vào các vai chơi. Nhờ đó, cô cũng có thể đóng một vai tham gia chơi cùng trẻ, đồng thời qua đó, giáo dục cho trẻ ý thức bảo vệ môi trường. Ví dụ: Trong góc chơi xây dựng - chủ đề: Thế giới thực vật trẻ làm công nhân xây dựng công viên, tôi đóng một vai để chơi với trẻ. Tôi nói với trẻ: Các bác có biết công viên để làm gì không? (để mọi người đến đó vui chơi, thư giãn, tập thể dục) công viên có những gì? (có nhiều cây xanh, vườn hoa ,...) các bác hãy trồng thật nhiều cây xanh, vườn hoa để công viên thêm đẹp và trong lành nhé. Nếu có ai đến thăm quan công viên thì bảo mọi người hãy giữ gìn cảnh quan, không được làm đổ cây ,... Hay: Khi trẻ chơi ở góc tạo hình - chủ đề “Trường mầm non” tôi chuẩn bị các tranh ảnh có nội dung bảo vệ môi trường trong trường mầm non và yêu cầu trẻ: Vẽ, tô
11. màu, cắt dán những việc làm có ích cho trường, lớp mầm non và không tô màu những hành động không có ích. Ở mọi góc, tôi đều có thể lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Tuy nhiên nội dung lồng ghép phải tự nhiên, phù hợp với chủ đề mà trẻ đang học để trẻ dễ tiếp thu. Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật, ở góc thiên nhiên, trẻ được chăm sóc cây xanh tôi cung cấp cho trẻ biết ích lợi của loại cây đó với đời sống con người, bao giờ tôi cũng liên hệ giáo dục trẻ ý thức giữ gìn, chăm sóc và bảo vệ cây. Hay: Khi dạo chơi ở sân trường, thấy có rác hoặc cháu nào vất rác bừa bãi, tôi sẽ nhắc nhở để các cháu vất rác đúng nơi quy định bằng cách chơi trò chơi: “Bác lao công chăm chỉ” để thi xem bác lao công nào nhặt được nhiều rác nhất và bỏ vào đúng chỗ nhất. Chẳng hạn: Tôi nhắc nhở trẻ đi vệ sinh đúng nơi quy định, đi xong phải xả nước và rửa tay bằng xà phòng thơm. Khi rửa tay phải để thấp tay, búng nước xuống bồn, không để nước bị bắn ra ngoài làm ướt sàn nhà. Khi rửa tay vặn nước vừa đủ rửa, tránh gây lãng phí. Hoạt động ngoại khóa là một hoạt động không thể thiếu trong trường mầm non. Hoạt động ngoại khóa giúp trẻ ôn và củng cố lại những kiến thức, kỹ năng đã học, giúp trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin và thể hiện được những năng khiếu của mình. Vì thế, tôi đã đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ lồng ghép vào trong hoạt động này. Ví dụ: Trong dịp cho trẻ đi thăm quan miếu Phương Lưu- một di tích lịch sử của địa phương - thờ Ngô Quyền. Ngoài việc giáo dục trẻ tưởng nhớ đến công ơn của cha ông đã xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước. Tôi còn giáo dục trẻ ý thức giữ gìn, bảo tồn cảnh quan của miếu và tổ chức cho trẻ tham gia nhặt rác cùng cô giáo và các ông các bà để cho miếu sạch sẽ. Tổ chức cho trẻ 4 tuổi tham gia hội thi: “Bé với môi trường” nhằm mục đích giáo dục cho trẻ những kiến thức về môi trường và bảo vệ môi trường. Đồng thời, tuyên truyền đến cán bộ giáo viên, nhân viên, phụ huynh và các lực lượng xã hội khác cùng tham gia hưởng ứng vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Qua phần thi, tôi giáo dục trẻ biết tận dụng các nguyên liệu phế thải để tái sử dụng. Đó cũng là hành động tiết kiệm nguyên liệu cho thiên nhiên - một hình thức bảo vệ môi trường. Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh và cộng đồng. Giáo dục trẻ bảo vệ môi trường không chỉ là việc của cá nhân mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Vì vậy, để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường đạt kết quả cao thì người
12. giáo viên phải biết phối hợp với phụ huynh và các tổ chức xã hội khác. Chính vì thế, ngoài dạy trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh để phụ huynh hiểu mà giúp đỡ cô rèn luyện cho con em mình. Ví dụ: Cháu Hải Dương khi uống sữa ăn bánh xong cũng không bỏ vỏ vào thùng rác mà vất bừa bãi. Tôi đã chỉ ra lỗi sai cho cháu để cháu sửa chữa và có ý thức hơn. Và tôi cũng trao đổi với bố mẹ cháu để về nhà bố mẹ cháu uốn nắn, rèn rũa cho cháu thường xuyên để tạo nên thói quen tốt bảo vệ môi trường. Hay: Để chuẩn bị cho hội thi Bé với môi trường, tôi đã gặp và trao đổi nhờ một số phụ huynh của lớp ủng hộ một số nguyên liệu phế thải, đồ dùng đã qua sử dụng mang đến lớp. Sau đó, phụ huynh đã cùng tôi và các cháu sáng tạo, làm thành những bộ trang phục lạ mắt cho lớp tham gia hội thi. Hôm tổ chức hội thi, tôi đã mời các bậc phụ huynh đến dự. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền rất tốt tới phụ huynh về việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ. Trên lớp, tận dụng các mảng tường, các ô cửa, tôi làm các bảng biểu có nội dung môi trường và giáo dục trẻ bảo vệ môi trường để phụ huynh quan sát và có thể đọc để có thêm kiến thức dạy trẻ. Ví dụ : Tôi làm bảng tuyên truyền có lồng ghép nội giáo dục bảo vệ môi trường cho phụ huynh với nội dung: ‘Bé với mùa hè’ Tôi còn tham mưu với chuyên môn và ban giám hiệu nhà trường làm những tấm bạt chống nắng, chống gió lùa cho trẻ in hình có nội dung giáo dục trẻ bảo vệ môi trường. Ngoài cổng trường, những ô tường trống, tôi góp ý với nhà trường vẽ tranh, viết thơ tuyên truyền về bảo vệ môi trường. Qua đó, không những trẻ được quan sát, học tập và hình thành ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. III.2 Tính mới, tính sáng tạo: * Tính mới: - Tìm ra được những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ thấy được sự cần thiết phải giữ gìn và bảo vệ môi trường. - Giúp giáo viên hiểu rõ hơn về học sinh của mình, lựa chọn những hình thức tổ chức phù hợp với trẻ. - Đổi mới trong cả phương pháp giảng dạy không dừng lại ở việc trò chuyện, giáo dục lồng ghép trong các môn học mà còn giáo dục mọi lúc mọi nơi trong qua các hoạt động như hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động vệ sinh.... - Giúp cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của môn học. * Tính sáng tạo: - Sáng tạo nhiều hình thức tổ chức giúp trẻ hứng thú trong giờ học.
13. III.3 Phạm vi ảnh hưởng, khả năng áp dụng của sáng kiến: a. Phạm vi ảnh hưởng - Hình thành ý thức, kỹ năng tự giác giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh trẻ. - Ảnh hưởng đến nhận thức của giáo viên trong quá trình tìm hiểu phương pháp, cách nâng cao nghiệp vụ, cách truyền tải vấn đề với phụ huynh. - Ảnh hưởng đến các đồng nghiệp trong nhà trường nó tạo được các phong trào thi đua trong nhà trường. - Ảnh hưởng đến nhận thức của phụ huynh trong việc kết hợp với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. b. Khả năng áp dụng Các giải pháp trên đã được áp dụng tại lớp 4A4, trường mầm non Đông Hải 1. Đồng thời, đã được nhân rộng, áp dụng trên tất cả các lớp 4 tuổi và các lớp ở độ tuổi khác trong trường. Phụ huynh cũng có thể lựa chọn một trong các giải pháp phù hợp để giáo dục con em mình bảo vệ môi trường tại gia đình và nơi sinh sống. III.4. Hiệu quả, lợi ích thu được do áp dụng các giải pháp: a. Hiệu quả kinh tế: Áp dụng các giải pháp trên trong việc giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường đã tiết kiệm được khoản chi phí không nhỏ. Từ việc hầu hết tận dụng các nguyên phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ tham gia vào hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường, lớp tôi đã không phải mua nhiều đồ dùng đồ chơi. Kết quả là tiết kiệm được một khoản chi phí không nhỏ khoảng 3 triệu đồng. b. Hiệu quả xã hội: * Đối với giáo viên: - Bản thân tôi đã tích lũy, học hỏi thêm được nhiều kiến thức, hiểu biết thêm về môi trường và việc bảo vệ môi trường. - Giáo viên rèn cho mình tính gương mẫu, có ý thức thực hiện các hành vi bảo vệ môi trường một cách nghiêm túc và thường xuyên để cho trẻ noi theo. - Có kinh nghiệm trong việc xây dựng được môi trường trong và ngoài lớp có nội dung hướng đến việc bảo vệ môi trường để trẻ có cơ hội quan sát và thực hành. - Có kinh nghiệm xây dựng kế hoạch, lồng ghép, tổ chức được nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ vào các hoạt động trong ngày ở trường để giáo dục trẻ bảo vệ môi truờng. - Phối kết hợp với phụ huynh, nhà trường và các tổ chức xã hội khác để giáo dục trẻ 4 tuổi bảo vệ môi trường.
14. * Đối với trẻ: - Trẻ có thêm những hiểu biết về môi trường xung quanh và tầm quan trọng của việc giữ gìn môi trường sạch đẹp. - Trẻ đã có những thói quen, hành vi tốt về bảo vệ môi trường. - Ngoài ra còn giúp trẻ có ý thức tiết kiệm, thêm khéo léo, biết quý trọng sản phẩm của mình tạo ra. * Đối với phụ huynh: - Phụ huynh hiểu hơn về các hoạt động giáo dục trong trường mầm non. - Tích cực phối hợp với giáo viên và nhà trường trong việc dạy dỗ, giáo dục con em mình ý thức bảo vệ môi trường. - Phụ huynh ủng hộ, đóng góp cho lớp nhiều nguyên vật liệu phế thải, tái sử dụng. - Phụ huynh còn biết phân loại rác thải để quy đổi những phế liệu tái sử dụng sang một số đồ dùng khác cho gia đình. c. Giá trị làm lợi khác: Tạo môi trường trong và ngoài lớp luôn sạch sẽ, đồ dùng đồ chơi trong lớp được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng. Nhà ở của trẻ cũng như ngõ xóm xung quanh trẻ ở sạch sẽ vì trẻ có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường và nhắc nhở những người xung quanh trẻ làm theo. Môi trường sạch sẽ giúp cho trẻ và mọi người có sức khỏe tốt hơn, ít bị lây bệnh. Giáo dục trẻ 4- 5 tuổi bảo vệ môi trường là một việc làm cần thiết và quan trọng. Chính vì thế, tôi đã mạnh dạn, tìm tòi, nghiên cứu, thử nghiêm và áp dụng để tìm ra một số giải pháp giáo dục trẻ 4- 5 tuổi bảo vệ môi trường và đã đạt được một số kết quả nhất định. Tôi xin mạnh dạn nêu ra để các bạn đồng nghiệp tham khảo và đóng góp ý kiến. Tôi xin chân thành cảm ơn! Đông Hải 1, ngày 14 tháng 02 năm 2024 Tác giả sáng kiến Nguyễn Thị Phi Yến
15. IV. MỘT SỐ PHỤ LỤC MINH HỌA CHO SÁNG KIẾN Ảnh: Giáo viên vệ sinh môi trường trong và ngoài nhà trường. 1
16. Ảnh: Trẻ lau lá cây và nhặt lá úa góc thiên nhiên Ảnh: Trẻ bỏ rác đúng nơi quy định. Ảnh: Trẻ cùng cô lau dọn đồ dùng đồ chơi 2
17. Ảnh: Cô và các cháu đi tham quan miếu PhươngLưu Ảnh: Trẻ tham gia sân chơi “Bé với môi trường” 3
18. Ảnh: Một số sản phẩm của cô và trẻ cùng làm từ phế liệu Ảnh: Tuyên truyền phụ huynh ủng hộ nguyên học liệu phế thải 4