Đề Kiểm tra Cuối kì 2 môn Ngữ Văn 12 Năm học 2023-2024 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề Kiểm tra Cuối kì 2 môn Ngữ Văn 12 Năm học 2023-2024 (Có đáp án)

1. Hướng dẫn chấm: – Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,25 điểm. – Học sinh xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0,0 điểm. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý. - Giải thích: Ngông nghênh là tỏ ra tự đắc, coi thường mọi người, bằng những thái độ, cử chỉ gây cảm giác khó chịu, ví dụ như tính khí ngông nghênh; lời lẽ ngông nghênh. - Bàn luận, nêu phản đề: + Giới trẻ chính là đối tượng thể hiện được nhiều màu sắc và phong cách nhất 1,0 trong cả đời sống vật chất và tinh thần. Họ là những người tiên phong cho những trào lưu, xu thế mới. Với đặc điểm nhạy bén, năng động, nhiệt huyết, giới trẻ dễ góp phần tạo ra những hướng phát triển mang phong cách riêng. + Tuy nhiên, tuổi trẻ nếu có thái độ ngông nghênh, tỏ ra tự đắc, coi thường người khác thì dễ bỏ lỡ rất nhiều điều trong cuộc sống: cơ hội học hỏi, lắng nghe, thấu hiểu nên khó trưởng thành; cơ hội đón nhận được sự trân trọng của những người xung quanh; cơ hội bày tỏ tình yêu thương với những người thân yêu - Rút bài học/ thông điệp cho bản thân. d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0,25 Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc, có ý tưởng riêng phù hợp với vấn đề nghị 0,25 luận; có cách lập luận, diễn đạt mới mẻ. Trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ, nhà văn Tô Hoài có lần viết về Mị: (1) Ở cái buồng Mị nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay nắng. Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trong ra, đến bao giờ chết thì thôi. Lần khác tác giả lại viết: (2) Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ mờ trăng 5,0 trắng. Đã từ nãy, Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. (Trích Vợ chồng A Phủ, Tô Hoài, Ngữ văn 12, tập hai, NXB GD Việt Nam, trang 6 & 7) Phân tích diễn biến tâm trạng của Mị qua hai lần miêu tả trên. Từ đó, anh/chị 2 hãy nhận xét về ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của nhà văn Tô Hoài. a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Mở bài nêu được vấn đề nghị luận, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài 0,25 khẳng định được vấn đề. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: diễn biến tâm trạng của Mị qua hai lần miêu tả trên; từ đó nhận xét về ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của nhà văn Tô Hoài. 0,5 Hướng dẫn chấm: – Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. – Học sinh xác định chưa đúng vấn đề cần nghị luận: 0,0 điểm. 3
2. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới: c1. Giới thiệu khái quát về tác giả Tô Hoài, truyện ngắn Vợ chồng A Phủ và hai đoạn trích trên; nêu vấn đề nghị luận – diễn biến tâm trạng của Mị qua hai lần 0,5 miêu tả trên; từ đó nhận xét về ngòi bút miêu tả tâm lí nhân vật của nhà văn Tô Hoài. c2. Giới thiệu vài nét khái quát về nhân vật Mị c3. Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Mị qua hai lần miêu tả: - Lần thứ nhất, khi Mị mới về làm dâu nhà thống lí Pá tra: + Mô tả căn buồng Mị nằm: cái buồng Mị nằm, là sương hay nắng. Không gian nhỏ bé, kín mít, ngột ngạt, tù túng đối lập với cái mênh mông rộng lớn của đất trời Tây Bắc; đối lập với sự giàu có, tấp nập ở nhà thống lí. Trong căn buồng ấy, chân dung, số phận khổ đau của Mị được khắc họa rõ nét: Mị sống câm lặng, lầm lụi, dần mất hết ý niệm về không gian, thời gian. Căn buồng như ngục thất tinh thần cầm cố tuổi xuân và sức sống của Mị. + Mị nghĩ rằng đến bao giờ chết thì thôi: Mị đang trơ lì cảm xúc, mất đi ý thức về giá trị bản thân, mất ý thức phản kháng, Mị cam chịu và chấp nhận số phận cực 1,75 khổ, tủi nhục, tăm tối. - Lần thứ hai, khi mùa xuân về: + Bấy giờ Mị mờ mờ trăng trắng: vẫn căn buồng ấy, nhưng giờ đây Mị đã thay đổi, trong lòng Mị đang nung nấu những suy tư, như đang báo hiệu sự nổi loạn của hành động. + Đã từ nãy, ... Mị muốn đi chơi.: sự hồi sinh của Mị - sự trở về của cảm xúc và sự tỉnh ngộ của nhận thức – cảm xúc sung sướng, niềm hạnh phúc ngập tràn trở về cùng với khát vọng sống, khát vọng yêu mãnh liệt. Hướng dẫn chấm: – Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 1,75 điểm. – Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu sắc: 1,0 điểm – 1,5 điểm. – Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 0,75 điểm. * Nhận xét: ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, tài tình, chân thật. - Tô Hoài đã chọn điểm nhìn từ bên trong để tái hiện quá trình chuyển hóa tâm lí phong phú, phức tạp của nhân vật Mị. Qua đó, nhà văn tái hiện những diễn biến, những đổi thay trong tâm hồn người con gái miền cao lặng lẽ mà mạnh mẽ, quyết liệt trong khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc, - Nhà văn không chỉ miêu tả mà còn lí giải một cách hợp lí, chặt chẽ từng trạng thái cảm xúc, từng đổi thay trong nội tâm nhân vật. - Qua miêu tả tâm lí nhân vật, nhà văn bày tỏ sự yêu thương, cảm thông, trân 0,75 trọng, ngợi ca sức sống tiềm tàng trong tâm hồn người lao động, đồng thời khẳng định sức sống ấy không có thế lực nào tiêu diệt được. Hướng dẫn chấm: – Trình bày được 03 ý : 0,75 điểm. – Trình bày được 02 ý; 0,5 điểm. – Trình bày được 1 ý; 0,25 điểm. – Không trình bày được ý nào: không cho điểm. 4
3. * Đánh giá chung: - Nghệ thuật: miêu tả, phân tích tâm lí nhân vật tinh tế; ngôn ngữ đậm chất thơ; xây dựng chi tiết giàu sức biểu tượng, giọng điệu trần thuật linh hoạt, - Bằng sự thấu hiểu, cảm thông, trân trọng con người và tài năng nghệ thuật đặc sắc, Tô Hoài đã tạo dựng thành công nhân vật Mị - hình tượng nghệ thuật tiêu biểu cho số phận và vẻ đẹp của người phụ nữ lao động nghèo miền núi Tây Bắc trước Cách mạng dù bị vùi dập, đọa đày trong đau khổ, tủi nhục nhưng tâm hồn 0,5 họ vẫn tràn đầy khát vọng sống, khát vọng yêu, khát vọng tự do mãnh liệt. Hướng dẫn chấm: – Trình bày được 02 ý : 0,5 điểm. – Trình bày được 01 ý : 0,25 điểm. – Không trình bày được ý nào: không cho điểm. d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. 0,25 Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Học sinh biết vận dụng lí luận văn học trong quá trình phân tích, đánh giá; biết so sánh với các tác phẩm khác để làm nổi bật nét đặc sắc của 0,5 văn Tô Hoài; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. – Đáp ứng được 02 yêu cầu trở lên: 0,5 điểm. – Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm I + II ĐỌC HIỂU + LÀM VĂN 10,0 5