Đề cương Ôn tập Học kì 2 Lịch Sử 10

Nội dung tài liệu: Đề cương Ôn tập Học kì 2 Lịch Sử 10

1. Kiệt Như Nguyệt ( Bắc Ninh ) Kháng chiến chống Sông Bạch 1258,1285,1287 Vua quan nhà xâm lược Mông – Mông - Nguyên Đằng năm - 1288 Trần Nguyên ở thế kỉ XIII 1288 *Đặc điểm nổi bậc: + Là giai đoạn phong kiến độc lập: Tự chủ vừa xây dựng đất nước, vừa đánh giặc + Ngoài xâm khác với giai đoạn nước ta bị đô hộ bởi phong kiến phương Bắc còn mang thân phận nô lệ + Nhiều phong trào nổ ra liên tục, kéo dài + + Bài 29: Cách mạng tư sản Anh *Bối cảnh lịch sử/ Nét chính/ Nguyên nhân: - Kinh tế: + Thế kỉ XVII Anh có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu. + Nhiều công trường thủ công xuất hiện, Luân Đôn trở thành trung tâm thương mại tài chính lớn nhất nước Anh. + Chủ nghĩa tư bản thâm nhập vào nông nghiệp. Nhiều quý tộc phong kiến đã chuyển sang kinh doanh theo phương thức tư bản chủ nghĩa -> Quá trình ‘’ Rào đất cướp ruộng ‘’. - Xã hội: + Giai cấp tư sản và tầng lớp quý tộc mới xuất hiện họ có thế lực về kinh thế - Chính trị: + Chế dộ phong kiến ngày càng cản trở con đường kinh doanh, làm giàu của tư sản và quý tộc mới + Giai cấp tư sản và quý tộc mới đã liên minh với nhau để lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế. *Diễn biến: - Nguyên nhân trực tiếp: 1640 vua Sắc – Lơ I triệu tập Quốc hội để tang thuế -> Bị quốc hội phản đối. - Diễn biến gồm 2 giai đoạn: + 1642 -1648: Nội chiến + 1642 – 1649: - 1649 Sắc – Lơ I bị xử tử -> Nền cộng hòa được thiết lập, cách mạng đạt đến đỉnh cao - 1653 Cromoen được đưa lên làm Bảo hộ công -> Nền độc tài quân sự được thiết lập. - 1688 Quốc hội làm chính biến đưa Vin hem Ô – ran – giơ lên làm vua -> Nền quân chủ lập hiến được thiết lập (Nền độc tài không còn phù hợp, bản chất tư sản 2 mặt) * Kết quả/Tính chất và ý nghĩa lịch sử: - Cách mạng tư sản Anh đã lật đổ phong kiến mở đường chủ nghĩa tư bản phát triền. - Quan trọng trong thời kì quá độ từ chết độ phong kiến sang tư bản -> Tư bản không triệt để. Bài 30: Chiến tranh giành độc lập các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ: *Nguyên nhân: - Giữa thế kỉ XVIII nền kinh tế tư bản chủ nghĩa ở 13 bang phát triển mạnh. + 8 bang miền Bắc và miền Trung công trường thủ công phát triền
2. + 5 bang miền Nam kinh tế đồn điền chiếm ưu thế. - Chính sách của thực dân Anh: + Kinh tế: Kiềm hãm sự phát triển của 13 bang thuộc địa. + Chính trị và xã hội: Áp bức giai cấp, áp bức dân tộc. -> Mẫu thuẫn: GIữa nhân dân 13 bang thuộc địa và chính phủ Anh trở nên sâu sắc. *Diễn biến: - 12-1773 nhân dân cảng Bô – Xtơn tấn công 3 tàu chè của Anh để phản đối chính sách thuế đáp lại thực dân Anh ra lệnh đóng cửa cảng - 1744 đại hội thuộc địa lần thứ nhất được họp yêu cầu xóa bỏ những luật cấm vô lí nhưng không đạt được kết quả. - Diễn biến: 2 giai đoạn + Giai đoạn 1: (1775 – 1777)| (SGK/148) + Giai đoạn 2: (1777 – 1781)| (SGK/149) *Kết quả và ý nghĩa lịch sử, tính chất cách mạng: - Kết quả: + 1783 HIệp ước Véc – xai được kí kết công nhận nền độc lập của 13 bang thuộc địa và hợp chủng quốc Mĩ ra đời + 1787 Hiến pháp Mĩ được thong qua quyết định nước Mĩ là nước cộng hòa Liên bang được tổ chức theo nguyên tắc ‘’Tam quyền phân lập’’ Oa – sinh – tơn được bầu làm tổng thống đầu tiên. - Ý nghĩa: + Hình thành nên các quốc gia độc lập mới mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. + Góp phần thúc đấy phong trào cách mạng chống phong kiến và phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La Tinh. *So với cuộc cách mạng tư sản 1861 – 1865 ở Mĩ: Chiến tranh giành độc lập Cách mạng tư sản 1861 – 1865 của các thuộc địa Anh ở Bắc ở Mĩ Mĩ Mục tiêu Giải phóng dân tộc Thủ tiêu chế độ nô lệ Giai cấp Tư sản, chủ nô Tư sản lãnh đạo Hình thức Giải phóng dân tộc Nội chiến dấu tranh Động lực cách Quần chúng nhân dân Quần chúng nhân dân mạng Hướng Chủ nghĩa tư bản Tư bản chủ nghĩa tiến lên Bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII *Tình hình nước Pháp trước cách mạng: - Kinh tế: + Nông nghiệp lạc hậu
3. + Công thương nghiệp có bước phát triền nhưng bị kiềm hãm nặng nề. - Chính trị: + Tồn tại chế độ quân chu chuyển chế dưới sự cai trị của vua Lu – I XVI - Xã hội: Duy trì sự phân chia xã hội làm 3 đẳng cấp + Tăng lữ nắm mọi độc quyền + Quý tộc có nhiều quyền lợi về Kinh tế - Chính trị - Xã hội + Đẳng cấp thứ 3: Tư sản nông dân, bình dân thành thị họ làm ra nhiều của cải phải đóng nhiều thuế không được hưởng quyền lợi xã hội. - Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng: + Xuất hiện trào lưu tư tưởng mới gọi là ‘’Triết học ánh sáng’’ Tiêu biểu là Mông – te –xki – ơ, Vôn – te, Ru – xô. + Lên án chế độ phong kiến đả kích giáo hội, đề cao tính nhân văn của con người và đòi tự do cá nhân + Là bước dòn đường cho cách mạng bùng nổ *Diễn biến cách mạng: Các giai đoạn cách mang: - Cách mạng bùng nổ, nền quân chủ lập hiến: + Duyên cớ: 5/5/1789 vua Lu - I XVI triệu tập hội nghị 3 đẳng cấp để giải quyết vẫn đề tài chính nhưng không được chập nhận. + Quốc hội tự tuyên bố là ‘’Quốc hội lập hiến’’ + Diễn biến: Thời Sự kiện gian 14/7/1789 Dưới sự lãnh đạo của phái lập hiến quần chúng nhân dân tấn công ngục Ba - xti 8/1789 Phái lập hiến thông qua tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền 9/1789 Ban hành Hiến pháp xác lập chế độ quân chủ lập hiến 4/1792 Liên minh Áo – Phổ cùng bọn phản đống phá cách mạng 11/7/1792 Quốc hội tuyên bố ‘’Tổ quốc lâm nguy’’, ra sắc lệnh tổng động viên. - Tư sản công thương cầm quyền nền cộng hòa được thành lập: + 10/8/1792 Nhân dân tấn công hoàng cung -> Chính quyền chuyển sang tay phái Ghirôngđanh + 21/9/1792 Thiết lập nền cộng hòa thứ nhất + 21/1/1793 Xử tử vua Lu – I XVI vì tội phản quốc - Nền chuyên chính Giacôbanh – đỉnh cao của cách mạng: + 2/6/1793 Chính quyền chuyển sang tay phái Giacôbanh Chính sách của phải Giacôbanh: + Kinh tế: Chia ruộng đất cho nhân dân ban hành giá tối đa ban hành + Chính trị: 6/1793 hiến pháp mới được thông qua. + Quân sự: 23/8/1793 thông qua sắc lệnh ‘’Tổng động viên’’ -> Qua những chính sách đó cách mạng đạt đến đính cao + 27/7/1794 Tư sản phản cách mạng -> Chấm dứt thời kì đi lên của cách mạng. - Thời kì thoái trào: + 1794 thời kì đốc chính tình hình nước pháp ngày càng khó khăn + 11/1799 thiết lập chế độ nền độc tài quân sự.
4. *Ý nghĩa cách mạng: - Lật đổ chế độ phong kiến. - Giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân - Thông nhất được thị trường mở ra một thời kì thắng lợi và củng cố chủ nghĩa tư bản trên thế giới. -> Xứng đáng là một cuộc đại cách mạng. *Vì sao nói đây là cuộc cách mạng triệt để: - Xóa bỏ được mọi tàn tích của xã hội phong kiến - Giải quyết được triệt để vấn đề ruộng đất cho nhân dân - Xóa bỏ mọi sự cản trở đến việc phát triển công, thương nghiệp - Thống nhất được thị trường dân tộc *Tìm những đặc điểm để chứng minh cách mạng tư sản Pháp triệt để hơn cách mạng tư sản Anh: - Thủ tiêu chế độ phong kiến - Quy mô lớn - Đỉnh cao là phái Gia Cô banh - Xóa bỏ được mọi tàn tích của xã hội phong kiến - Giải quyết được triệt để vấn đề ruộng đất cho nhân dân - Xóa bỏ mọi sự cản trở đến việc phát triển công, thương nghiệp - Thống nhất được thị trường dân tộc Bài 32: Cách mạng công nghiệp ở Châu Âu: *Cách mạng công nghiệp ở Anh: - Nguyên nhân: + Kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển + Các cuộc cách mạng tư sản hoàn thành ở một số nước đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền + Hệ thống thuộc địa được mở rộng -> sản xuất được mở rộng, đẩy mạnh: Tư bản, nhân công khoa học kĩ thuật ( Bổ xung kiến thức: +Tư bản (Vốn) có được nhờ: Sự bóc lột nhân dân trong nước, bóc lột thuộc địa, buôn bán nô lệ +Nhân công có được nhờ: Cướp đoạt ruộng đất + Khoa học kĩ thuật phát triển.) - Những phát minh: + Năm 1764 Giêm Ha-gri-vơ sáng chế ra máy kéo sợi Gienni. + Năm 1769 Ác-crai-tơ chế tạo ra máy kéo sợi chạy bằng hơi nước. + Năm 1779 Crôm-tơn cải tiến máy kéo sợi tạo ra sản phẩm đẹp, bền hơn. + Năm 1785 Các-rai chế tạo máy dệt chạy bằng sức nước, năng suất tăng 40 lần. + Năm 1784 Giêm Oát phát minh ra máy hơi nước và đưa vào sử dụng. Tốc độ sản xuất và năng xuất lao động cũng được tăng lên rõ rệt, lao động bằng tay dần được thay thế bằng máy móc sự kiện này khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở nước Anh. - Luyện kim: Năm 1735 phát minh ra phương pháp nấu than cốc luyện gang thép, năm 1784 lò luyện gang đầu tiên được xây dựng. - Giao thông vận tải: Năm 1814 Xti-phen-xơn chế tạo thành công đầu máy xe lửa.
5. -> Thúc đẩy nền kinh tế Anh từ một nước nông nghiệp lạc hậu vươn lên’’Công xưởng của thế giới’’ *Hệ quả của cách mạng công nghiệp: - Về kinh tế: + Nâng cao năng suất lao động làm ra khối lượng sản phẩm lớn cho xã hội. + Thay đổi bộ mặt các nước tư bản, nhiều trung tâm công nghiệp mới và thành thị đông dân ra đời. + Làm chuyển biến mạnh mẽ trong các ngành kinh tế. - Về xã hội: + Hình thành 2 giai cấp mới là tư sản công nghiệp và vô sản công nghiệp. + Tư sản công nghiệp nắm tư liệu sản xuất và quyền thống trị. + Vô sản công nghiệp làm thuê, đời sống cơ cực dẫn đến đấu tranh giữa vô sản với tư sản. + Giai cấp tư sản công nghiệp tăng cường bóc lột đối với giai cấp công nhân dẫn đến mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản hết sức gay gắt từ đó dẫn đến các cuộc đấu tranh. Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở Châu Âu và Mĩ: *Thế nào là cách mạng tư sản: - Là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản lãnh đạo nhằm thay thế chế độ phong kiến, thiết lập nền thống trị của giai cấp tư sản, mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. - Cách mạng tư sản bắt đầu từ thế kỉ 16 kéo dài tới thế kỷ 20. Nó đã thiết lập nền dân chủ tư sản và tạo ra phát triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, đồng thời có một tiến bộ vượt bực về phương thức sản xuất, là một bước tiến có ý nghĩa lịch sử trong xã hội nhân loại. Mặc dù vậy, những học giả chủ nghĩa xã hội khoa học cho rằng cách mạng tư sản vẫn là sự thay thế chế độ bóc lột phong kiến bằng chế độ bóc lột tư bản chủ nghĩa, chưa giải quyết được vấn đề cơ bản của xã hội là xóa bỏ chế độ người bóc lột người. *Đặc trưng cách mạng tư sản Đức, Italia, Mĩ: - Diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thống nhất đất nước, nội chiến . Bài 38: Quốc tế thứ nhất và công xã Pa-ri 1871: *Vì sao công xã Pari 1871 là nhà nước kiểu mới: - Vì những c/s do công nhân đề ra đều thể hiện sự sáng tạo nhà nước kiểu mới vì lợi ích của nhân dân lao động - Quân đội c/s cũ bị giải tán, thay vào đó là các lực lượng vũ trang nhân dân nhà thờ tách khỏi trường học - Thi hành nhiều chính sách tiến bộ: công nhân làm chỉ xí nghiệp mà chủ bỏ trốn, kiểm soát chế độ tiền lương, lao động ban đêm