Công nhận SKKN Tích cực hóa hoạt động của học sinh thông qua việc thực hiện đa dạng, linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học trong môn Địa Lý

Nội dung tài liệu: Công nhận SKKN Tích cực hóa hoạt động của học sinh thông qua việc thực hiện đa dạng, linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học trong môn Địa Lý

1. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 Qua nhiều năm giảng dạy, tôi nhận được phản hồi tích cực từ các lớp, tôi liên tục thay đổi hướng khai thác kiến thức chuyên sâu qua các hoạt động trên lớp, qua mạng internet. Vừa tạo môi trường học tập tích cực vừa hướng dẫn các em học tập online để nắm vững kiến thức. Đặc biệt, năm học 2019-2020, trong thời gian nghỉ dịch Covid-19 thì học sinh vẫn học tập theo hình thức trực tuyến theo phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng học”. Từ đó tôi nhận thấy, việc kết hợp giữa các trang web, phần mềm quản lý học sinh trên mạng với các hoạt động giảng dạy trên lớp sẽ góp phần giúp học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong quá trình lĩnh hội kiến thức. Hiện tại, trường THPT Lê Hồng Phong đã trang bị đầy đủ các đầu máy chiếu ở tất cả phòng học, Wifi được lắp đặt ở các dãy lầu dành cho học sinh và giáo viên sử dụng. Đó chính là điều kiện rất thuận lợi để học sinh thực hiện các nhiệm vụ được giao ở trên lớp, hoặc làm việc nhóm. 3. Mô tả các giải pháp cũ thường làm Thực tế, giáo viên giảng dạy môn địa lí vẫn sử dụng các hoạt động dạy học nhưng vẫn thiên về giảng giải kiến thức, ít hướng cho học sinh phát huy tính tích cực, sáng tạo, tư duy trong quá trình tiếp cận kiến thức. Đặc biệt là làm việc nhóm, cá nhân tự sử dụng các trang web để làm bài, nộp bài, tạo ra các sản phẩm để giáo viên đánh giá. Để góp phần thay đổi vấn đề trên. Tôi đã bám vào chuẩn kiến thức kĩ năng để đưa ra các nội dung dạy học linh hoạt, phù hợp với khả năng và thời gian học tập của các em. Mỗi năm học, bản thân tôi luôn tự rút kinh nghiệm các hoạt động đã áp dụng và cải tiến liên tục để phù hợp với thực tế lớp dạy. 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử Các ứng dụng, sáng kiến qua nhiều năm học đã được bản thân tôi hoàn thiện. Cho đến năm học này, tôi áp dụng ở mức độ bao quát, nghĩa là học sinh được tham gia nhiều hoạt động, trải nghiệm trên lớp, trên mạng và ở nhà. - Thời gian bắt đầu thực hiện sáng kiến này là từ tháng 9 năm 2020. - Thời gian kết thúc: tháng 2 năm 2021. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 3
2. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 5. Nội dung 5.1. Mô tả giải pháp mới hoặc cải tiến Tôi luôn học hỏi, trau dồi qua các năm học, bên cạnh đó là học hỏi từ đồng nghiệp để hoàn thiện các hoạt động dạy và học. Đảm bảo hướng dẫn các em thực hiện nhiệm vụ cá nhân, đi từng quy trình để nâng cao sự hợp tác các thành viên trong nhóm, không chỉ chia sẻ các thắc mắc, kinh nghiệm bản thân mà còn xây dựng nhận thức mới. Tiết học trở thành quá trình học hỏi lẫn nhau chứ không phải chỉ tiếp nhận kiến thức thụ động từ giáo viên bộ môn và sách vở. Cụ thể: - Năm học 2017-2018: Tôi thực hiện đề tài “Nâng cao tính tích cực của học sinh thông qua thuyết trình theo nhóm có ứng dụng công nghệ thông tin trong môn địa lý 12”. Kết quả thu được: Lớp 12A5 Lớp 12A4 Mức độ tích cực Thuyết trình Thuyết trình Chênh STT của học sinh thông thường áp dụng lệch CNTT 1 Học sinh chuẩn bị bài mới 72.3% 92.3% 20.0 % 2 Học sinh phối hợp giải quyết 38.9% 77.4% 38.5% vấn đề 3 Học sinh nêu lên ý kiến cá nhân 4.5% 41.7% 37.3% 4 Học sinh liên hệ thực tiễn để 12.2% 53.6% 41.4% minh họa 5 Học sinh đánh giá, nhận xét 8.9% 29.8% 20.9% phần thuyết trình của nhóm khác. Trung bình các mức độ 27.3% 59.0% 27.6% Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 4
3. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 100 90 80 70 60 50 12A4 40 30 12A5 20 10 0 1 2 3 4 5 BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN SỰ CHÊNH LỆCH VỀ MỨC ĐỘ TÍCH CỰC CỦA HỌC SINH - Năm học 2018-2019: tôi tiếp tục phát triển đề tài: “Khai thác kiến thức bài học thông qua thuyết trình theo nhóm có ứng dụng công nghệ thông tin trong môn địa lý 10”. Kết quả đạt được là: Ảnh: Các nhóm nộp sản phẩm qua mail. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 5
4. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 - Năm học 2019-2020: Tôi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm: “Phát huy tính sáng tạo của học sinh qua hoạt động thuyết trình nhóm có ứng dụng công nghệ thông tin trong môn địa lý 11”. Kết quả thu được: Bảng: Thang đo thái độ của học sinh đối với môn địa sau khi tác động. Mức độ Không Bình Đồng ý Câu hỏi đồng ý thường (%) (%) (%) Tôi rất thích học môn địa lý vì rất 10,0 30,4 50,6 thực tế trong đời sống và thoải mái. Tìm hiểu thông tin trên mạng giúp 9,2 10,2 80,6 tôi có thêm nhiều kiến thức . Tôi có thể tự tin đứng trước lớp. 17,7 20,1 62,2 Ảnh: sản phẩm thuyết trình bằng PPT của học sinh Với sự tiến bộ không ngừng của tiến bộ khoa học kĩ thuật, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của mạng Internet với nguồn thông tin phong phú, đa dạng luôn được cập nhật. Đó là thuận lợi lớn cho các em học sinh khai thác các kiến thức liên quan đến từng bài học cụ thể , nhằm nâng cao tầm hiểu biết để phục vụ Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 6
5. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 cho bản thân hôm nay và mai sau. Bên cạnh đó là sự phát triển các trang web hỗ trợ học tập cho học sinh. Giáo viên có thể quản lý lớp học mình phụ trách trên mạng để các em quen dần với việc sử dụng các ứng dụng tiến bộ khoa học cho mục đích học tập. Dạy học ngày nay học sinh là trung tâm của mọi hoạt động học tập, còn người thầy đóng vai trò điều hành, hướng dẫn, giúp đỡ để học sinh tự chiếm lĩnh tri thức cho bản thân. Thiết nghĩ, giáo dục nhà trường phải luôn luôn chú trọng vào việc đặt ra những cơ hội học tập, điều kiện thuận lợi cho học sinh. Hoàn thiện từ các năm học trước, tôi đã tiến hành cụ thể như sau: 5.1.1 Lập nhóm Facebook: Thông báo và nhắc nhở chung theo khối Tôi tiến hành lập nhóm chát facebook gồm lớp trưởng các lớp đang giảng dạy để thông báo kịp thời các thông tin, cũng như nhắc nhở các nội dung giáo viên giao mà học sinh các lớp chưa thực hiện được. Tiếp đến tôi lập nhóm fb dành riêng cho học sinh theo khối phụ trách. Trên nhóm facebook khối lớp: đăng tải các nội dung nhắc nhở để cùng hỗ trợ với lớp trưởng, cũng như các nhận xét chung. Tất cả cùng thực hiện và nộp bài theo đúng thời gian quy định của giáo viên bộ môn yêu cầu. Ảnh 5.1 Học sinh tham gia nhóm Facebook. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 7
6. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 5.1.2 Myaloha.vn: Quản lý lớp học trực tuyến Đầu năm học, tôi lập các lớp học online do tôi trực tiếp đứng lớp giảng dạy. Mỗi lớp sẽ có mật khẩu riêng, các em sẽ nhập mật khẩu để tham gia lớp học. Mục đích chính là để các em tham gia ôn luyện trắc nghiệm sau mỗi bài học, hoặc khi kiểm tra, đánh giá. Tôi sử dụng phần mềm này để thống kê nhanh học sinh tham gia ôn bài để nhắc nhở kịp thời những học sinh còn chưa thực hiện và cũng chính là căn cứ để tôi đánh giá điểm chuyên cần cho các em. Đặc biệt, nguồn tài nguyên tôi xây dựng trên myaloha có thể sử dụng cho nhiều lớp, các năm học tiếp theo. Ảnh 5.2: Học sinh tham gia Myaloha.vn. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 8
7. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 Ảnh 5.3: Bài tập trắc nghiệm giao cho học sinh. Ảnh 5.4: Kết quả thống kê theo lớp. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 9
8. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 5.1.3 Padlet: Giao bài tập nhanh tại lớp hoặc về nhà. Một số bài, tôi khai thác chủ đề phù hợp và giao bài tập cho các em thông qua phần mềm padlet. Tiện ích ở chỗ, mỗi lớp là một trang Padlet, tôi đưa các nội dung bài học, các câu hỏi, bài tập học sinh sẽ nghiên cứu và nộp sản phẩm: hình ảnh, chụp lại bài tập làm trên giấy theo tổ. Giáo viên căn cứ để đánh giá điểm cho các em. Ảnh 5.5: Học sinh nộp bài qua Padlet. 5.1.4 Thiết kế inforgaphic Phần thiết kế này sẽ áp dụng với những chủ đề, nội dung có liên quan nhiều đến thực tiễn cuộc sống, các em sẽ liên hệ và hiểu được nội dung kiến thức được lĩnh hội trong quá trình tiếp nhận kiến thức trên lớp. Ở lứa tuổi này, khả năng học hỏi, tìm tòi kiến thức rất nhanh nhạy, nên khi giáo viên đưa ra yêu cầu và bài tập mẫu trên Facebook thì học sinh sẽ sử dụng công nghệ thông tin và kiến thức đã học để tạo ra sản phẩm trên khổ giấy A4 với các thông tin ngắn gọn, hình ảnh minh họa và màu sắc sinh động, bắt mắt liên quan đến nội dung Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 10
9. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 bài đã học ở trên lớp. Nộp bài qua mail [email protected] và in nộp sản phẩm trên khổ giấy a4. Ảnh 5.6: Học sinh nộp sản phẩm qua mail Ảnh 6: Sản phẩm các học sinh thực hiện theo chủ đề Thiên tai Việt Nam. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 11
10. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 Ảnh 5.7 Sản phẩm học sinh nộp trên lớp. Ảnh 5.8 Sản phẩm của một nhóm học sinh. Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 12
11. Trường THPT Lê Hồng Phong Năm học 2020-2021 5.1.5 Triển lãm tranh Phần triển lãm tranh chỉ dành cho những phần nội dung bao quát chung. Ngay từ đầu năm học, tiến hành chia nhóm để các em hình dung được nội dung kiến thức, thời gian chuẩn bị xuyên suốt năm học và triển lãm vào tiết ôn tập đánh giá của mỗi kì (tùy điều kiện thực tế). Dưới sự hướng dẫn của giáo viên thì học sinh sẽ thiết kế phòng học giống như phòng trưng bày, các nhóm sẽ tiến hành tham quan, nghe các nhóm khác trình bày và giải đáp những thắc mắc, sau đó chấm điểm cho các nhóm còn lại theo mẫu giáo viên đưa. Điểm đánh giá cuối cùng sẽ lấy cột điểm đánh giá thường xuyên, điểm cộng đánh giá cuối kì. Ảnh 5.9 Triển lãm tranh của một lớp học Giáo viên: Cao Thị Đông Phương Trang 13